Autor Wątek: ISSUE 4S ZXSp+  (Przeczytany 37664 razy)

romeks

  • ***
  • Wiadomości: 239
  • Miejsce pobytu:
    Toruń
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #90 dnia: 2018.02.17, 14:20:11 »
Znowu padła kostka 4116.
Ja tej "dziadoskiej" płyty mam dosyć.
Nie wiem co się dzieje.
Gdzie szukać przyczyny tego zachowania.
Działał 3 dni bezproblemowo, a potem dup i kaszana.
ZX 81;Timex 1000; ZX 48; ZX +; ZX +2; ZX MAX 48; CPC 464; CPC 6128; 65XE; 600XL; C64C; C16; C+4,
Travel Mate 4000 WinDX2 (Win3,11); PC 486SX (Win95).

KWF

  • *****
  • Wiadomości: 6823
  • Miejsce pobytu:
    trzecia planeta od Słońca
  • "I co ja robię tu, u-u, co Ty tutaj robisz ..."
    • Insta do lasownia
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #91 dnia: 2018.02.17, 14:21:15 »
Efekt starzeniowy układów krzemowych albo przetwornica dogorywa.
KWF
-----
R Tape loading error 0:1
Moje zabawki: https://github.com/McKlaud76

romeks

  • ***
  • Wiadomości: 239
  • Miejsce pobytu:
    Toruń
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #92 dnia: 2018.02.17, 14:31:40 »
Układy RAM  były "nowe" a przetwornica pracuje na
2SD882, jest to tranzystor npn, 12,5W, 3/6A, 100MHz, hfe 160.
Przetwornica ma spory zapas.
Zapas RAM-ów się niestety wyczerpał.
Chyba przerobię to na jedno napięciowe.
Mam 8 szt. D2164 ; kilka 61256 ;
Czy jakiś pewny schemat przeróbki  gdzieś się znajdzie ?

Pozdrawiam
ZX 81;Timex 1000; ZX 48; ZX +; ZX +2; ZX MAX 48; CPC 464; CPC 6128; 65XE; 600XL; C64C; C16; C+4,
Travel Mate 4000 WinDX2 (Win3,11); PC 486SX (Win95).

Maryjan

  • *****
  • Wiadomości: 6650
  • Miejsce pobytu:
    Skarżysko-Kam.
  • Scotch whiskey and West Highland Terrier
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #93 dnia: 2018.02.17, 18:57:34 »
Pisalem, że płyta 4S to bomba z opóźnionym zapłonem.
"Co miałem powiedzieć - przeczytałem..." Nikodem Dyzma

trojacek

  • *****
  • Wiadomości: 6831
  • Miejsce pobytu:
    Warszawa
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #94 dnia: 2018.02.17, 19:28:02 »
Schemat przeróbki? Ale po co? Porównaj sobie PDF-y 4116 i 4164, różnice występują na pinach zasilania. Trzeba jedynie odciąć -5V i 12V i przemostkować 5V na pin 8 (zewrzeć piny 8 i 9). Robiłem to parokrotnie i działało jak złoto.
Niektórzy twierdzą, że po takiej operacji nieobciążone napięcie -5V dobrze jest obciążyć jakimś rezystorem. Ja nie zauważyłem żadnych skutków ubocznych "wiszącego" -5V, prawdę mówiąc.

romeks

  • ***
  • Wiadomości: 239
  • Miejsce pobytu:
    Toruń
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #95 dnia: 2018.02.17, 20:05:07 »
OK.
Czyli pojedynczy (ten uszkodzony 4116) układ też mogę wymienić na zmostkowany 4164 ?
ZX 81;Timex 1000; ZX 48; ZX +; ZX +2; ZX MAX 48; CPC 464; CPC 6128; 65XE; 600XL; C64C; C16; C+4,
Travel Mate 4000 WinDX2 (Win3,11); PC 486SX (Win95).

romeks

  • ***
  • Wiadomości: 239
  • Miejsce pobytu:
    Toruń
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #96 dnia: 2018.02.17, 20:06:38 »
Zrobiłem zworkę na 4164 i...
Działa.
Dzięki. Mam jeszcze 7 szt.
« Ostatnia zmiana: 2018.02.17, 20:34:41 wysłana przez romeks »
ZX 81;Timex 1000; ZX 48; ZX +; ZX +2; ZX MAX 48; CPC 464; CPC 6128; 65XE; 600XL; C64C; C16; C+4,
Travel Mate 4000 WinDX2 (Win3,11); PC 486SX (Win95).

rafni

  • **
  • Wiadomości: 57
  • Miejsce pobytu:
    Poznań/Puszczykowo
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #97 dnia: 2018.04.14, 02:25:40 »
Chciałem serdecznie podziękować wszystkim udzielającym się w tym wątku za świetne opisy, dobrej jakości fotki i wytrwałość.

Oszczędziłem masę pracy - mam jasność co do diagnozy - my ULA is DEAD... Dlatego WIELKIE DZIĘKI!

Moja ULA to pamiątka po ZXSp48+ z dzieciństwa. Okazało się że nie przetrwała próby czasu lub sam ją kiedyś wykończyłem próbując jako dzieciak naprawić uwaloną przetwornicę -5V (nie wiedząc co siadło) ;-)

Przy okazji wielkie podziękowania dla trojacka który wymienił się ze mną swoimi skarbami i dzięki temu stałem się ponownie, po blisko 30 latach, niezmiernie szczęśliwym posiadaczem ZXSp48+  :D

Moje objawy DEAD ULA są zbliżone do opisanych w wątku jednak dorzucę je aby wskazać innym naprawiającym, jak mogą się manifestować te uszkodzenia.

Dynamicznie wygląda to tak: https://photos.app.goo.gl/wgFQFtM1AeHsYGzg2
Speccy 48+/+2e, Didaktik 'M', Amstrad CPC-464, SiDi FPGA, Geoff's ColorMaximite, ColorMaximite2, Timex 2048(dead), A500rev6A+IDE256MB+1MBmoboCHIPmod+DF1Gotek, pure A500rev6A, Atari 1040STF, Atari2600clone, Raspberry Pi1 i Pi3, OrangePi1, Banana Pi M2, 51uC, ATMega

Maryjan

  • *****
  • Wiadomości: 6650
  • Miejsce pobytu:
    Skarżysko-Kam.
  • Scotch whiskey and West Highland Terrier
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #98 dnia: 2018.04.15, 02:07:41 »
No proszę, kolejna ULA w wersji 6-tej padnięta w ten sam sposób.
Chyba przyszła plaga na te ULA.
Na 10 szt płyt ostatnio przeze mnie naprawianych i przeglądanych, w dwóch dokładnie była tak samo uszkodzona ULA rev. 6
"Co miałem powiedzieć - przeczytałem..." Nikodem Dyzma

rafni

  • **
  • Wiadomości: 57
  • Miejsce pobytu:
    Poznań/Puszczykowo
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #99 dnia: 2018.04.15, 03:54:19 »
Ano właśnie, zapomniałem dodać że moja była 6C001E-7 (8625) :(
Speccy 48+/+2e, Didaktik 'M', Amstrad CPC-464, SiDi FPGA, Geoff's ColorMaximite, ColorMaximite2, Timex 2048(dead), A500rev6A+IDE256MB+1MBmoboCHIPmod+DF1Gotek, pure A500rev6A, Atari 1040STF, Atari2600clone, Raspberry Pi1 i Pi3, OrangePi1, Banana Pi M2, 51uC, ATMega

Maryjan

  • *****
  • Wiadomości: 6650
  • Miejsce pobytu:
    Skarżysko-Kam.
  • Scotch whiskey and West Highland Terrier
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #100 dnia: 2018.04.15, 14:58:53 »
Hmm, ciekawe.
Sprawdź, jak Możesz z ciekawości diodę D9.
W tych dwóch egzemplarzach, które miałem z padniętą ULA diody te były uszkodzone.
Przypuszczam, że było to wynikiem podania na gniazdo EAR jakiegoś dziwnego sygnału, który spowodował uszkodzenie diody D9 oraz ULA.
Może to jest jakaś prawidłowość odnośnie takiego uszkodzenia ULA, niezależnie od jej wersji.
"Co miałem powiedzieć - przeczytałem..." Nikodem Dyzma

coberr

  • ***
  • Wiadomości: 138
  • Miejsce pobytu:
    Gorzów Wlkp
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #101 dnia: 2018.04.18, 01:38:01 »
@ romeks

niezłą drogę przez mękę przeszedłeś :)
Ja tak przeczytalem cały wątek i coś mnie się zdaje - zę u CIebie główny problem to mimo wszystko potwornica...
mialem kiedyś - nie pamietam przy której wersji PCB - chyba 6 (a może też własnie 4s?) problem własnie z potwornicą.
Polegał na na tym ze zasilacz sieciowy dawał minimalnie za wysokie napięcie - powyżej 10V. wtedy może się okazać, że przetwornica wręcz wstrzymuje pracę. Obniżenie do 9V przywraca poprawną pracę przetwornicy.
Problem chyba stal sie nagminny - bo kiedyś wszystko było na 220V . Obecnie jest 230 - u niektórych nawet powyżej 240V - w zależności od tego czy jesteś np. na wiosce przy samym transformatorze WN/SN/NN na całą miejscowośc.

W sumie stabilizator 9V w samym zasilaczu może i  nie byłby głupim rozwiązaniem - jednak należy tu pamiętać o tym , że są jeszcz tzw. sabilizatory LDO (low drop output voltage) - które z powodzeniem przyjmują na siebie różnicę napięć rzędu 0,5-1V
standardowy - wymaga napięcia wyzszego o te 3V...
to juz ktoś wspomniał...

Wymiana pamieci na 4164 - jak nabardziej - czemu nie - jesli masz zapas i nie wiesz co z tym zrobić - zwłaszcza , że   trojnapięciówki padają jak "muchi"
Jeszcze jedna kwestia - skąd brałeś "nowe" 4116"? bo ostatnimi czasy nasi yellow friends podrabiają wszystko na potęgę -klepiąc taka tandetę - ze strach się bać gdziekolwiek wsadzać ich cudowne "oryginały" z jednym numerem daty i serii w całym kilkuletnim cyklu produkcyjnym :)

co do tranzystorów w samej potwornicy - należy wybierać i segregowac te o jak najwiekszym wzmocnieniu.
Sama wytrzymałośc prądowa i napieciowa to nie wszystko. Ważne są warunki wysterowania tranzystora. (o czym się zapomina nie tylko przy przetwornicy zx spectrum : )) . A jesli te są marne - to nadrabiać to wcmocnieniem.
Dlatego też np. nie wszystkie BC211 (chociaż swietnie sobie tam radzą) nie nadają się do tej roli.
Należy wybierać grupę najwyższą. (mniej  będzie lub w ogole sie  nie będzie grzała)
Elektrolity w przetwornicy to w zasadzie podstawa. Większość rzeczy niestety dopiero widoczna na oscyloskopie.

jak bym sie mylił - niech mnie koledzy odpowiednio objadą :)




romeks

  • ***
  • Wiadomości: 239
  • Miejsce pobytu:
    Toruń
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #102 dnia: 2018.04.18, 09:39:09 »
Witam.
Faktycznie wszystkie zasilacze dają za wysokie napięcia.
W ZX81, przerobiłem zasilacz dodając cztery szeregowo połączone diody z jakiegoś Graetza
co polepszyło warunki pracy stabilizatora 5V. Teraz nie jest gorący tylko ciepły.
http://www.speccy.pl/forum/index.php?topic=3975.msg62767#msg62767
Zasilacz od "szaraka" też dawał za wysokie napięcie rzędu 11,5V pod obciążeniem ponad 1A.
Zastosowałem więc proste rozwiązanie wykorzystując mostek prostowniczy 4A.
Każda z diod daje ok. 1,2V spadku i pod obciążeniem  jest teraz 9,1V
na wyjściu zasilacza (we wtyczce).
Można oczywiście zamiast mostka zastosować 2 diody połączone szeregowo.
Pomijając kwestie teoretyczne, rozwiązanie sprawdza się w praktyce
i mam nadzieję polepszy pracę "nieszczęsnej potwornicy".
ZX 81;Timex 1000; ZX 48; ZX +; ZX +2; ZX MAX 48; CPC 464; CPC 6128; 65XE; 600XL; C64C; C16; C+4,
Travel Mate 4000 WinDX2 (Win3,11); PC 486SX (Win95).

KWF

  • *****
  • Wiadomości: 6823
  • Miejsce pobytu:
    trzecia planeta od Słońca
  • "I co ja robię tu, u-u, co Ty tutaj robisz ..."
    • Insta do lasownia
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #103 dnia: 2018.04.18, 10:48:28 »
Chyba będę musiał napisać sprostowanie, bo temat zasilaczy zaczyna obrastać mułem i legendami.

Edyta:
Dobra od początku, podział napięć w systemie energetycznym:
nN - niskie napięcie (do 1kV), czyli takie jakie mamy w gniazdku w domu (1-faz) 230V w zakresie od +10 do -6%. Kiedyś było 220V +/-10%.
SN - średnie napięcie od 1kV do 100kV
WN - wysokie napięcie, 110kV i 220kV w Polsce
NN - najwyższe napięcie 400kV i 750kV

Często za do worka WN wrzuca się wszystko co jest na napięcie powyżej 100kV.

Cytuj
... wiosce przy samym transformatorze WN/SN/NN na całą miejscowośc.

Nie znam takiego przypadku, aby sieć dystrybucyjna wsi czy miasta była zasilana przez jeden transformator wprost z 110kV/400V. Sieci dystrybucyjne mogą być najczęściej 20kV, 15kV lub 10kV (na terenie RP). Do rozważań należy przyjąć, że mamy do czynienia z transformatorem 10kV/400V a w przypadku wsi do tego długie linie napowietrzne. Napięcie w punkcie zasilania odbiorcy (przed licznikiem) nie powinno być niższe niż 224V i nie może być wyższe niż 253V. Jeżeli napięcie w punkcie odbioru (przed licznikiem) nie spełnia tych wymagań, należy niezwłocznie udać się do dostawcy energii i zgłosić ten fakt. Zmiana zaczepów regulacyjnych (+/- 5% z krokiem 2.5%) na transformatorze dystrybucyjnym (SN/nN) może być wykonana tylko przez operatora sieci dystrybucyjnej i wymaga odcięcia zasilania (zmiana zaczepów jest wykonywana w stanie beznapięciowym).

Do dalszych rozważań weźmy najgorszy przypadek: 253V na zaciskach gniazdka (mało prawdopodobne. ale niech będzie).

Typowy zasilacz do ZXa (wersja EU) był o projektowany dla napięć 220Vac na wejściu i niestabilizowane 9V a wyjściu nprzy obciążeniu 1.4A. W stanie jałowym może dawać do 14-14.5V. Spadek na diodach ok. 1.2V albo i więcej przy pełnym ich obciążeniu. Da nam jakieś 12.3V na wejściu do przetwornicy. Dokładając obciążenie w postaci Speccy, napięcie spadnie do ok 10.5V.

Wszystko jest zgodnie z wytycznymi projektantów ZX Spectrum, którzy założyli, że napięcie zasilania nie może przekroczyć 14V przy obciążeniu samym ZXem (jakieś 650-800mA).

Wracając do podniesienia napięcia zasilania, zmiana z 220V na 230V +10% daje nam wzrost całościowy o ok. 15% po stronie pierwotnej. Dla uproszczenia przyjmijmy, że przeniesie się ono wprost na wyjście z zasilacza. 10.5V + 15% daje ok. 12.1V. Nadal poniżej progu założonego przez projektantów ZXa. Jedynie stabilizator 7805 dostanie w tyłek. O ile poprzednio miał do skonsumowania 5.5V teraz będzie miał 7.1V. Inną rzeczą są kondensatory zastosowane w zasilaczu oraz na wejściu do ZXa. One są niedoszacowane pod względem napięcia pracy. Standardowo znajdują się tam na napięcie 16V. Niby OK, ale dla elektrolitów należało by przyjąć, że powinny być one zwymiarowane na 1.6x napięcie w układzie. 10.5V (napięcie rzeczywiste, a nie znamionowe zasilacza) x 1.6 = 16.8V ... można przełknąć to niedoszacowanie, ale przy 12.1V x 1.6 = 19.4V (!).

Wnioski:
- zasilacz niestabilizowany (dowolny o napięciu wyjściowym 9V) niezależnie czy był projektowany na 220V czy na 230V nie zmieni wiele dla pracy samego ZX Spectrum poza efektami cieplnymi stabilizatora.
- osobiście zalecam wymianę kondensatora w zasilaczu na taki o napięciu znamionowym 25V i to samo dotyczy się elektrolitów w przetwornicy
- aby pozbyć się grzałki (7805), należy zastąpić stabilizator dobrej jakości przetwornicą DC-DC (Recom, Traco, Murata, XP Power ...)
- nie należy oszczędzać na kondensatorach w przetwornicy -5V i 12V, szczególnie tych 100uF.



« Ostatnia zmiana: 2018.04.18, 11:41:41 wysłana przez Klaud »
KWF
-----
R Tape loading error 0:1
Moje zabawki: https://github.com/McKlaud76

romeks

  • ***
  • Wiadomości: 239
  • Miejsce pobytu:
    Toruń
Odp: ISSUE 4S ZXSp+
« Odpowiedź #104 dnia: 2018.04.18, 11:39:01 »
Te rozwiązania praktyczne w
ZX (4  diody 1A), Plusie (jedna 5A)  i Szaraku (mostek 4A)
spełniają swoją rolę. Są "prawie darmowe", proste i sprawdzone.
Teoretycznie można to rozwiązać i w inny lepszy sposób.
Ten opisany sposób nie ingeruje w układ
i nie jest "mułem ani legendą". IMHO...
 :) :) :)
Niemniej sprostowanie na pewno nie zawadzi.
ZX 81;Timex 1000; ZX 48; ZX +; ZX +2; ZX MAX 48; CPC 464; CPC 6128; 65XE; 600XL; C64C; C16; C+4,
Travel Mate 4000 WinDX2 (Win3,11); PC 486SX (Win95).