ZX Uno

[Atlantis]

Ok, uświadomiłem sobie, że przecież w domu jest jeszcze jeden telewizor ze złączem SCART obsługującym RGB. To także leciwy Samsung LCD, właściwie nawet nieco starszy od tego, na którym testowałem oryginalnie.
Drugi odbiornik zachowuje się dokładnie tak samo. Wyświetla obraz jeśli odłączę 5V z pinu drugiego, przestaje to robić jeśli przywrócę połączenie. To znaczy tak naprawdę obraz nie znika zupełnie - ekran robi się czarny, ale jeśli wytężyć wzrok, widać na nim ledwie zauważalny zarys interfejsu.

[damik]

A jakie jest napięcie na tym pinie przełączającym RGB w przypadku poprawnie działającego Sizifa a jakie w przypadku źle działającego ZX Uno ?

Możliwe że trzeba będzie dobrać rezystor który jest tam w szereg do 5V na tej linii aby w obu przypadkach te napięcia były podobne.

[trojacek]

Możliwe że trzeba będzie dobrać rezystor który jest tam w szereg do 5V na tej linii aby w obu przypadkach te napięcia były podobne.

Problem z RGB wynika zwykle z braku lub ze zbyt niskiego napięcia na pinie 16 SCART. Tak więc wstawianie tam rezystora co najwyżej pogorszy sprawę.

[Atlantis]

A jakie jest napięcie na tym pinie przełączającym RGB w przypadku poprawnie działającego Sizifa a jakie w przypadku źle działającego ZX Uno ?

Możliwe że trzeba będzie dobrać rezystor który jest tam w szereg do 5V na tej linii aby w obu przypadkach te napięcia były podobne.

Różnica napięć jest pomijalna.
W przypadku działającego poprawnie Sizifa: 4,93V.
W przypadku niedziałającego ZX-Uno GO+: 5,01V.

Poza tym to nie jest tak, że on nie chce przełączać. Jeśli na ponie 2 pojawi się napięcie 5V obraz robi się ciemny i ledwie widoczny. Czyli najwyraźniej coś po tym RGB dociera do telewizora, tylko nie tak jak powinno.
Swoją drogą, do czego właściwie służą rezystory 0R R40, R41 i R42. Dobrze rozumiem, że nie powinno się ich montować?

[Maryjan]

Opory 0R zastępują zwory.

[damik]

Rezystory R40-42 są prawdopodobnie potrzebne dla przypadku kiedy nie lutujesz AD724 ale wtedy nie wkładasz tam też wtórników emiterowych T2, T3 i T4 oraz towarzyszących im rezystorów R33-38 oraz kondensatorów C36-38.
Tylko wtedy nie zadziała synchronizacja w kablu EURO bo nie będzie CompVideo, to raczej przypadek dla monitorów korzystających z Hsync i Vsync.
Mogę się mylić ale taką mam na ten temat teorię. 

Jeszcze takie pytanie, czy nie pomyliłeś sobie czasem polaryzacji tranzystorów T2-4 (w sensie PNP zamiast NPN) albo innych elementów w tym obwodzie?
Może C36-38 są źle wstawione 0,1uF zamiast 1uF, albo złe wartości R33-38, trudno tutaj wróżyć z fusów po kawie co może tam być nie tak...
W przypadku tego obwodu autor zakładał że linie R G i B mają rezystory 75 Ohm podłączone do masy po stronie Monitora/TV  i jeśli we wtyku EURO są dodane kondensatory na liniach RGB to można je też zewrzeć/wywalić dla testu.
 
Najlepiej sprawdzić oscyloskopem co się tam tak naprawdę dzieje. 

[Atlantis]

Ok, sprawdziłem jeszcze jedną rzecz - testowo podłączyłem linie R-Video, G-Video i B-Video z gniazdka miniDIN z wejściem kompozytowym w telewizorze. W przypadku każdej z nich skutkowało to pojawieniem się czystego i wyraźnego (chociaż oczywiście monochromatycznego) obrazu na telewizorze. Czyli już wiem, że wina nie leży po stronie tranzystorów.
Rezystory mają prawidłowe wartości, nie sądzę też, żebym pomylił kondensatory 1uF. Wtedy zresztą powyższy test by raczej nie wypalił.

EDIT: Jeszcze jedna istotna rzecz zwróciła moją uwagę. Uświadomiłem sobie, że obraz na wyjściu kompozytowym nie ma koloru! Nie rzuciło mi się to w oczy w przypadku szarego interfejsu Spectrum, dotarło do mnie dopiero po odpaleniu menu BIOS-a, które przecież powinno być niebieskie. Zauważyłem, że jako-taki kolor pojawia się do przyciśnięciu AD724 palcem do płytki - jeśli już chwyci, to trzyma i nie trzeba do dociskać. Niemniej kolor nie jest prawidłowy. Pomyślałem, że być może jest to winą zimnego lutu, jednak po poprawieniu połączeń przy AD724 problem nie ustąpił. Może to być związane z opisywanym problemem z obrazem w trybie RGB?

[damik]

Dobierz kondensator C1 aby kolor wskakiwał poprawnie na Composite Video bo prawdopodobnie oscylator jest nieco odjechany lub ma problemy ze startem.

Ewentualnie dodaj równolegle do kwarców 4,43 i 3,57 rezystory około 4,7-10 MOhm.

[Atlantis]

Zrobiłem kilka kolejnych eksperymentów:
- Spróbowałem dać większy kondensator C1 - najpierw 18pF, potem 27pF. Wraz ze zwiększaniem pojemności obraz robił się coraz brzydszy, a kolor był nadal niestabilny. Wręcz trudniej było zmusić układ do "zaskoczenia" przez dotykanie okolicy kwarcu/kondensatora C1. Obecnie wróciłem do 4,7pF.
- Usunąłem kwarc odpowiedzialny za NTSC oraz połączoną z nim diodę do przełączania kwarców. Nic się nie zmianiło.
- Podłączyłem kwarc PAL w taki sposób, że w tej chwili jedna jego końcówka znajduje się bezpośrednio na masie, z pominięciem diody do przełaczania. Sytuacja poprawiła się o tyle, że teraz mam kolory już po starcie - nie trzeba niczego dotykać. Obraz na wyjściu kompozytowym wygląda ok, ale nie rewelacyjnie. Nadal nie jestem w stanie przełączyć wyjścia w tryb RGB.

[damik]

A dodałeś rezystor 4,7M równolegle do kwarcu 4,43MHz ? (poprawia warunki pracy oscylatora AD724 dla "opornych" rezonatorów)

A wywaliłeś 3 kondensatory z wtyczki kabla SCART z linii RGB ?

Obserwowałeś jak to wygląda pod oscyloskopem na liniach RGB ?

Podłącz jeszcze na próbę 3 rezystory od 75-100 Ohm z każdej linii R, G i B do masy przy gniazdku DIN komputera zanim zaczniesz wywalać kondensatory z wtyku SCART kabla do TV (jeśli tam oczywiście jakieś są) i wtedy zobacz czy jest poprawa.

[Atlantis]

A dodałeś rezystor 4,7M równolegle do kwarcu 4,43MHz ? (poprawia warunki pracy oscylatora AD724 dla "opornych" rezonatorów)

Na szybko nie udało mi się znaleźć 4,7M, więc zastosowałem dwa połączone równolegle 10M. Pomogło o tyle, że obraz na wyjściu kompozytowym startuje stabilnie - kolor pojawia się od razu. 1M jeszcze nic nie zmieniał. Mam wrażenie, że plansza tytułowa wygląda idealnie, ale kiedy już włączy się Spectrum Core obraz na wyjściu kompozytowym się psuje - kolory są, ale zbyt jaskrawe. W trybie testowym napisy na niektórych kolorach tła są w ogóle nieczytelne.

Zastanawia mnie fakt, że dokładnie takie same kwarce nie robią problemu na klasycznym ZX-Uno 512k.

A wywaliłeś 3 kondensatory z wtyczki kabla SCART z linii RGB ?

Jeszcze nie. Na razie chcę uporać się z jakością wyjścia kompozytowego aby mieć pewność, że są to dwie niezwiązane ze sobą kwestie.

Obserwowałeś jak to wygląda pod oscyloskopem na liniach RGB ?

Jeszcze nie miałem okazji.

Podłącz jeszcze na próbę 3 rezystory od 75-100 Ohm z każdej linii R, G i B do masy przy gniazdku DIN komputera zanim zaczniesz wywalać kondensatory z wtyku SCART kabla do TV (jeśli tam oczywiście jakieś są) i wtedy zobacz czy jest poprawa.

Ok, to też przetestuję.

[Atlantis]

Ok, wygląda na to, że problem jakości na wyjściu kompozytowym jest w jakimś stopniu związany z kwarcem PAL. Próbowałem dwóch egzemplarzy. Obydwa to THT w wysokiej obudowie - wlutowane tymczasowo, w tej chwili idzie do mnie przesyłka z właściwymi kwarcami SMD z Chin. W obydwu przypadkach układ zachowuje się tak samo.

• Sama obecność kwarcu PAL wydaje się być konieczna. Jeśli go wylutuję (a przynajmniej zrobię to pozostawiając przylegającą diodę i rezystor. To nadal pojawiają się problemy ze stabilnością, które nie ustąpią nawet po przełączeniu w tryb NTSC i dodaniu ~5MOhm równolegle do drugiego rezonatora (NTSC).
• Zmostkowanie rezonatora PAL dwoma rezystorami 10MOhm rozwiązuje problem z niestabilnością (start bez koloru), zarówno na PAL, jak i NTSC.
• Po dodaniu rezystorów do rezonatora PAL, tryb NTSC wygląda bardzo ładnie, chociaż rezonator NTSC na chwilę obecną nie posiada własnych rezystorów. Natomiast w trybie PAL obraz jest brzydki - kolory są przesycone do tego stopnia, że przy części kolorów tła napisy zaczynają być nieczytelne.
• Problem z przesyceniem kolorów w trybie PAL zdaje się nie mieć związku z wartością C1. Próbowałem małymi krokami wstawiać tam kondensatory o różnych wartościach od 3.9pF do 27pF i za każdym razem efekt był podobny - albo kolory były przesycone albo w pewnym momencie (przy wyższych pojemnościach) znikały całkowicie,a obraz robił się coraz bardziej poszarpany.

Tak więc na chwilę obecną wróciłem do trybu NTSC, ponieważ ten jako jedyny wygląda dobrze. Co ciekawe, żeby działał muszę mieć obsadzony kwarc PAL, zmostkowany rezystorami o dużym oporze. Poczekam i zobaczę czy z chińskim rezonatorem SMD układ będzie zachowywał się lepiej. Co ciekawe mam u siebie jeszcze klasycznego ZX-Uno 512k. Obydwa egzemplarze były składane w tym samym czasie z takich samych elementów. Zarówno kwarce, FPGA oraz AD724 pochodzą od tych samych dostawców. A tam problem z obrazem w trybie PAL nie występuje...

Czy przy takich objawach mogę zacząć podejrzewać, że trafił mi się wadliwy AD724?

EDIT: Ok, teraz to ja już zgłupiałem do reszty i nic nie wiem. Po umyciu płytki z topnika problem z niestabilnym startem (brak koloru) powrócił, pomimo tego, że rezystory przy kwarcu są ciągle obecne...

[damik]

Po myciu dobrze osusz płytkę np delikatnie z daleka by nie przesadzić, suszarką do włosów lub opalarką z obu stron.

AD724 bywa czasem kapryśny w działaniu i bywają tam problemy podczas uruchamiania nawet kiedy jest ze sprawdzonego źródła, tym bardziej że mogłeś też trafić na jakiś odrzut produkcyjny z partii jaka nie przeszła kontroli jakości i Chińczycy sprzedają je teraz jako nówki sztuki, znam takie przypadki na przykład z dźwiękowymi układami AY
Malowanką to on raczej nie jest bo coś tam jednak działa, ale stawiam na element z odrzutu.
Może po prostu podmień go na inny ze sprawdzonego źródła to będziesz pewien czy to wina AD'ka czy coś jest nawalone w jego obwodzie

[Atlantis]

Faktycznie. Sądziłem, że płytka zdążyła już wyschnąć. Po upływie jeszcze chwili czasu kolor znów się zaczął pojawiać przy starcie.

AD724JR kupiłem w AVT, trzy egzemplarze za jednym razem. Drugi trafił do Uno 512, trzeci do Sizifa E1. Obydwa działają prawidłowo. Miałem nadzieję, że dopłacając do zakupu w znanym sklepie uniknę przykrych niespodzianek.

[Atlantis]

Ok, wykonałem kilka dodatkowych testów. Okazuje się, że jednak nie zawsze urządzenie chce się uruchomić w kolorze. Nieraz Uno GO+ startuje z monochromatycznym (i do tego niezbyt stabilnym obrazem). Okazuje się, że lekarstwem w takiej sytuacji jest dotknięcie palcem jednego z wyprowadzeń kwarcu PAL - tego od strony masy/diody. Ma to miejsce zarówno w trybie PAL, jak i NTSC. Po dotknięciu tego wyprowadzenia jakość znacząco się poprawia, chociaż w trybie PAL kolory nadal są trochę przesycone.
Czy to może być pomocne w zlokalizowaniu przyczyny?

W trynie RGB nadal nie udało mi się uzyskać obrazu. Postaram się sprawdzić przebiegi oscyloskopem. Jak powinny wyglądać prawidłowe?

EDIT: Chyba udało mi się namierzyć potencjalną przyczynę problemów z RGB. Wyjąłem oscyloskop i zacząłem przyglądać się poszczególnym przebiegom. Podczas wpinania się w gniazdko zauważyłem, że na linii zielonej nie ma sygnału. Przed gniazdkiem była. Jeśli odpowiednio poruszam pinem włożonym w otwór, to przy pewnym ustawieniu sygnał się pojawia. Najpewniej jednak pomiędzy wtyczką i gniazdkiem nie ma odpowiedniego kontaktu. Czy taka awaria pasowałaby do obserwowanego zachowania - ciemnego obrazu?

Czy potencjalnie uszkodzone gniazdko może coś mieszać w pracy AD724JR, czy też mamy tu do czynienia z dwiema niezależnymi awariami?
No cóż... mam nadzieję, że uda mi się je wylutować bez uszkodzenia płytki...