forum speccy.pl
ZX Spectrum => HARDWARE => NAPRAWY => Wątek zaczęty przez: damik w 2022.06.02, 00:42:41
-
Uruchamiam akurat płytę ISSUE 3B i zamontowałem w niej przetwornicę TRACO od tego momentu zgłupiała przetwornica robiąca napięcia dla dolnego RAM ::)
Wcześniej wszystko działało poprawnie, jednak na oryginalnym zasilaczu który jest teraz mniej obciążony i daje około 13,5V przetwornica dla pamięci głupieje, daje około 12V ale napięcie -5V pojawia się na chwalę zaraz po włączeniu (1-2s) w postaci około -2,5V i szybko siada do zera, nawet przy wyciągniętych pamięciach.
Wszystkie elementy raczej nadal sprawne... może jakiś mod trzeba zastosować w takim układzie ?
Czy ktoś spotkał się już wcześniej z takim problemem ?
-
Traco 2 [A] czy słabsze?
-
TRACO Power TSR 1-2450, ale chyba to nie w tym problem, bo za TRACO jest 4,85V pod pełnym obciążeniem komputera.
-
Te 4.85V to nadal w normie. Ale ta przetwornica jest na 1A.
Od siebie przedstawię taki obrazek: mam płytę od 128K (toastrack). Chciałem do niej założyć właśnie taką przetwornicę ale kupiłem Aimteca na 2A (Traco akurat nie było). Po założeniu okazało się, że płyta, która na 7805 wstawała, z tym Aimtekiem nie chce wstać. Ale ponieważ wykazywała też inne dziwne zachowania na zwykłym regulatorze, po śledztwie (i truciu zadu Zaxonowi - dzięki Piotrek) zamieniłem miejscami kości ULA między tą płytą a płytą szaraka 128K+2. I nie dość, że obie płyty działają teraz poprawnie, nie dość, że 128K przestało walić fochy i chodzi normalnie, to jeszcze zaczęło poprawnie działać z tym Aimtekiem. Prawdopodobnie ta ULA miała jakiś większy apetyt na prąd - w szaraku mam Traco na 2A.
Także jeśli masz jak to np. podmień ULA z inną płytą i sprawdź. Albo weź mocniejszą przetwornicę (TSR2-2450).
-
Problem w tym że głupieje mi ta druga przetwornica na płycie do zasilania pamięci 4116 i brakuje -5V prawdopodobnie z powodu zbyt wysokiego napięcia na samym złączu zasilacza sieciowego który podaje 13,5V.
Raczej szukałbym tam problemu, może później zrobię jeszcze jakieś dodatkowe testy.
-
Od kilku lat używam transformatorowych zasilaczy (po zamianie biegunów) 7.5V 1A od różnych routerów i innego drobnego badziewia sieciowego. Pod obciążeniem dają 9-10 V, więc nie powinno być problemów ze zbyt wysokim napięciem.
-
Wcześniej wszystko działało poprawnie, jednak na oryginalnym zasilaczu który jest teraz mniej obciążony i daje około 13,5V przetwornica dla pamięci głupieje
I jest to całkowicie normalne. Wszystkie 48K (jak również TC2048) tak się zachowują, że przy zbyt wysokim napięciu zasilacza zatyka się tranzystor w przetwornicy ze względu na zmianę jego punktu pracy. Oscylacja zanikają, znika -5V, natomiast 12V pochodzi wprost z zasilacza, szeregowo przez niepracującą cewkę.
Można kombinować ze zmianą punktu pracy TR4, dając jakiś rezystor z jego bazy do masy albo zwiększając R60 (może też R61). Ale to już rzeźba, nie lepiej używać dobrego zasilacza?
Oryginalnego nie uważam za dobry :)
-
Tutaj jest akurat potrzebny oryginalny zasilacz do ZX Spectrum i to z nim jest właśnie problem, jak podłączę niższe napięcie z innego zasilacza to -5V działa.
Napięcie zasilania dla tej drugiej przetwornicy rośnie bo jest mniejsze obciążenie przez brak stabilizatora liniowego i działa ona wtedy bardzo kapryśnie.
Pokombinuję jeszcze z punktem pracy TR4.
-
Pokombinuję jeszcze z punktem pracy TR4.
Tylko obserwuj, co się dzieje z napięciem na linii 12V. Zbyt wysokie może załatwić pamięci 4116.
-
Pamięci 4116 i enkoder PAL profilaktycznie wyciągnąłem już wcześniej by tego nie ubić ;)
Zastanawiam się jednak czy nie trzeba by tej przetwornicy jakoś obciążyć do testów jeśli pracuje bez tych układów.
-
Jest to bardzo wskazane. Inaczej odczyty mogą być niemiarodajne.
Ktoś z Forumowiczów kiedyś mierzył pobory prądu na poszczególnych napięciach, o ile dobrze pamiętam.
Można też wziąć dane z kart katalogowych 4116 i LM1889, zawsze lepsze takie przybliżenie niż nic.
-
Z tym dobieraniem punktu pracy tranzystora to trochę upierdliwe jest i dałem sobie spokój po 2 godzinach zabawy.
Wpadłem za to na inne rozwiązanie, po prostu do środka oryginalnego zasilacza wstawiłem niewielką przetwornicę DC-DC (~ 17x11x4 mm) 1,8A ustawioną na 9,6V.
Miejsca akurat wystarczyło nawet z pewnym zapasem i nie powinno się to też mocno grzać oraz nie zaobserwowałem puki co jakichś negatywnych skutków ubocznych i większych zakłóceń w obrazie jednak z braku czasu sprawdzałem to tylko szybciorem na malutkim monitorze LCD.
Napięcie po podłączeniu do komputera siada nieznacznie do 9,3V (ze spadkiem na kablu zasilacza włącznie) a komputer działa normalnie, druga przetwornica zaczęła już pracować poprawnie i podaje oczekiwane napięcia do zasilania dolnego RAM.
Nawet na ZX Spectrum 128 (szarak) z klasycznym stabilizatorem na pokładzie nie było z zasilaniem większego problemu i spadek napięcia był też niewielki.
W wolnej chwili porównam jeszcze na większym monitorze czy coś nie sieje na obrazie i czy długoterminowo też nie będzie jakiegoś problemu.
-
W sumie to można odwinąć nieco wtórne w zasilaczu ;) Ciekawe czy emalia nie ma już powoli dosyć.
-
Albo dać co najmniej dwie dwuamperowe diody w szereg na wyjściu.
-
Z odwijaniem to sporo zabawy a diody generują dodatkowe ciepło i też zajmują trochę miejsca, ale ok mniej to wszystko szuszczy ;)
-
W poprzednim ZX-owym życiu to po zwęgleniu diod prostowniczych dałem mostek 5A i wywierciłem dziury w obudowie. Jednak pociąg w postaci i/f z doklejonymi stykami, ay i kempston to było za dużo... Zasilacz został, czasem go nawet używam ;)
-
a ja sie zastanawiam - ile razy ten temat będzie jeszcze wałkowany na forum? :)
Sam to opisywałem dośc dokładnie - zrezta koledzy nie po raz pierwszy sie wypowiedzieli :)
u nie ma co kombinować z żadna sztuczną zmiana punktu pracy tranzystora za pomoca rezystorów...
SKoro masz topologię boost - to wiadomo - ze próbka napięcia dla układu regulacji jest poprawna - a wręcz nawet "przegięta" ...
Ponad 13 V dostaje sie na dzielnik rezystancyjny i blokuje tranzystor sterujący - no nie ma siły...
Tu MUSI być zasilacz DAJĄCY POD OBCIĄŻENIEM 9V - koniec kropa. (no max 10V- niech juz bedzie te +10%).
A jeszcze przecież nikt nie bierze pod uwage sytuacji - że w pobliżu może być jakaś fotowoltaika (albo całe ich stado) - w efekcie czego wszystkie probuja wymusić jak najwyższe napięcie (nawet do ponad 250V) - aby wpompowac w siec jak najwiecej mocy...
Resztę sobie kolega przeliczy :).
Zasilacze te pracowały poprawnie przy 220V. Później była zmiana - na 230 - zaczał sie delikatny problem. A teraz jest już totalna masakra...
możliwości jakie mamy?
1. odwinąć eksperymentalnie kilka zwojów z trafa - i obciązyc to to prądem nominalnym - przy zasilaniu 230V.
2. zastosowac jakis dobry stabilizator 9V (LDO!) na wyjsciu - troche kłopotliwe. (miejsce i chłodzenie)
3. można sprobować szalonego sposobu - dobrać eksperymentalnie rezystor w szeregu z trafem - na uzw. pierwotnym. Tez sie da i takie patenty dzialają. ale mysle ze w takim przypadku należałoby sprobować dobrac lub obliczyć taki rezystor - aby zasilacz w pełni obciążony (przy 230V) - dawał 8 V na wyjsciu. to obizy straty mocy na radiatorze spectrum (dla oryginalnych stabilizatorów) i jednoczesnie zapewni jakis tam margines - gdyby zno napiecie poszło w góre - do tych powiedzmy 250V. (gorzej jak spadnie ponizej 220V :)) ale przy 7V - stabilizator 5V powinien jeszcze dośc dobrze pracować.
Pytanie - jak potwornica? czy przy 7-8V da jeszcze rade wykrzesać +12V.
trzeba bybyło jakies testy porobić...
Z przetwornicą nie ma co kombinować - to jest BOOST - nie FLYBACK...
nie pomoze wam nawet przewijanie transformatora)
I kazde napiecie zasilania powyżej 12V - spowoduje blokade przetwornicy oraz w efekcie uszkodzenie dolnego ramu... (już przy 11V bedzie problem- bo o ile potwornica da wam te 12V bez problemu - to juz gałąź -5V będzie leżec i kwiczeć (-3,5V lub mniej))
-
Zasilacze te pracowały poprawnie przy 220V. Później była zmiana - na 230 - zaczał sie delikatny problem. A teraz jest już totalna masakra...
Nie w tym przypadku. Zasilacze były robione w UK i dokładnie taka wersja trafiła w większości do Polski.
Nie wiem jak teraz, ale w 1982 roku napięcie sieci energetycznej w UK wynosiło 240 V.
Service manual podaje, że zasilacz musi zapewniać poprawną pracę w zakresie od 215 do 265 V.
3. można sprobować szalonego sposobu - dobrać eksperymentalnie rezystor w szeregu z trafem - na uzw. pierwotnym. Tez sie da i takie patenty dzialają.
Da się, przy zachowaniu szeregu warunków. Chodzi przede wszystkim o technologię i moc samego rezystora (w przypadku zasilacza od Spectrum 48K powinien wystarczyć 1-watowy 560 Ω do zbicia napięcia o ok. 1 V), jak również o możliwość odprowadzenia ciepła, które wyprodukuje.
Takie patenty zdarzały się w starych telewizorach, chociażby. Najczęściej w bloku zasilania układu czuwania (chodziło o odbiornik pilota). No ale to wtedy, gdy do zasilania używało się transformatorów. Technika impulsowa diametralnie zmieniła konstrukcje RTV/AGD.
Pytanie - jak potwornica? czy przy 7-8V da jeszcze rade wykrzesać +12V.
Service manual podaje 7 V (na gnieździe) jako napięcie minimalne do działania komputera (a maksymalne - uwaga - aż 13 V). Czyli w teorii powinno działać, ale może się okazać, że wynikiem tego będzie przesunięcie punktów pracy TR4 i TR5 w mniej korzystne obszary ich charakterystyk. Nie zdziwiłoby mnie obniżenie częstotliwości oscylacji (co by było od razu słychać) i zwiększenie średniego prądu kolektora TR4.
Nie mam niestety możliwości sprawdzenia empirycznego, bo jeśli chodzi o Spectrum, do dyspozycji mam tylko Fuse...
-
jak widać - ta teoria mocno rozjechała sie z praktyką :)
kurcze musze sprawdzić swoj zasilacz ale zeby to laziło az do 265V??
No chyba ze faktycznie wersja 240V - to zrozumiem. ale nie zrozumiem - jakim cudem to trafiło na rynek polski? (chyba tylko te przywozone z "zachodu " przez bardziej zamożnych właścicieli. u nas wtedy panowało 220V (+/-10%) U nich faktycznie było 240 - nie wiem jak jest teraz...
przy 13V ta przetwornica w zasadzie nie ma prawa juz praktycznie dawac napięcia - chyba ze od biedy jakies tam ujemne... O ile w ogole...
-
W latach 80' nie było oficjalnej dystrybucji tego sprzetu w naszym kraju, raczej wszystkie Speccy poza Timex'em były z prywatnego importu.
Ok, były też firmy nieoficjalnie importujące sprzęt z UK i co najwyżej wymieniali tylko wtyczki do naszych gniazek sieciowych. ;).
-
Mylisz się jeżeli chodzi o oficjalny kanał sprzedaży.
Baltona w okoli 1984 sprzedwała ZX Spectrum 48k oraz Timex TC2048.
Ten ZX Spectrum był produkowany przez Timex i takiego dostałem na urodziny.
Z tego kanału był też dostępny magnetofon Timex TC2020 https://oldcrap.org/2022/01/24/timex-sinclair-2020-computer-program-recorder/ (https://oldcrap.org/2022/01/24/timex-sinclair-2020-computer-program-recorder/)
-
A tego nie wiedziałem, jednak wątpię czy miały one specjalnie dostosowywane zasilacze do naszego napięcia sieciowego :)
Słyszałem tylko o Timex'ie.
Druga sprawa to większość Speccy pochodziła raczej z prywatnego importu.