Autor Wątek: Za niskie napięcie +12v  (Przeczytany 5321 razy)

dto007

  • *
  • Wiadomości: 19
  • Miejsce pobytu:
    Wrocław
Za niskie napięcie +12v
« dnia: 2022.06.28, 16:28:34 »
Cześć!

Bardzo przepraszam jeśli temat już był poruszany ale nie znalazłem nic przy pomocy szukajki.

Zabrałem się za reanimację płyty Issue 6A. Przyszła do mnie całkiem martwa. Wygląda na wcześniej nienaprawianą. Wymieniłem spalone TR4 (na ZTX651) i profilaktycznie TR5 na BC557C oraz 7805. Jako że nie mam starego TV od razu zmodowałem TV-out na composite przy pomocy kondensatora 100u. Efekt moich działań jest taki ze coś tam widać ale sprzęt sie nie bootuje. Pomierzyłem napięcia na 4116 i zamiast 12v mam 9.36 :(. Obraz taki jak na zalącznikach. Losowe kolory ramki i zawartości. Czasami zmieniają sie pixele i następuje samoistny reboot.

Co może być przyczyną za niskiego napięcia na RAMie? Jakieś pomysły od czego zacząć podmianę elementów?

perinoid

  • ***
  • Wiadomości: 192
  • Miejsce pobytu:
    Warszawa
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #1 dnia: 2022.06.28, 20:45:13 »
Jeśli nic nie było grzebane od nowości to ja osobiście na początek bym zrobił recap. I - tak, wiem, recap nie jest uniwersalnym lekiem na wszystko ale miałem już takie płyty, które recap właśnie leczył. A w tak starym sprzęcie to jest wskazane.
Zielono mi... w temacie Spectrum. Ale zawsze się można douczyć.

damik

  • Fresh rosin sniffer ;)
  • *****
  • Wiadomości: 2426
  • Miejsce pobytu:
    Generalnie Polska, głównie Bytom czasem Bielsko-Biała oraz okolice
  • ZX'owy i nie tylko...
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #2 dnia: 2022.06.28, 22:02:48 »
Z pełnym recapem na razie się wstrzymaj, jeśli już to tylko C80, C44 i C45.
Jeśli padnięty był TR4 to mogła się ubić też jakaś pamięć dolnego RAM'u.
Jakie masz napięcie -5V z przetwornicy ?
Zacząłbym od wyjęcia dolnego RAM czyli 8szt. pamięci 4116 (warto tam wstawić potem podstawki) i sprawdzenia napięć -5V i +12 bez nich, bo możliwe że któraś z nich jest ubita i obciąża przetwornicę.

« Ostatnia zmiana: 2022.06.28, 22:19:07 wysłana przez damik »
Wszystkiego po trochu: Schwarz, mydło i powidło... konsole, stare i nieco nowsze komputery oraz akcesoria i duperele.

tomi

  • GTS
  • ****
  • Wiadomości: 294
  • Miejsce pobytu:
    Poznań
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #3 dnia: 2022.06.28, 22:28:47 »
Przy takim ekranie spadek napięcia 12v może być wynikiem uszkodzenia dolnego RAM'u. Zakładam, że skoro podajesz problem z napięciem 12v pozostałe masz ok (-5V, 0V i +5V).
Sprawdź czy któreś z pamięci nie nagrzewa się mocniej niż sąsiednie IC 6-13.
Za samo napięcie 12V na pamięci odpowiada też C44 i D5 które też bym sprawdził, choć bardziej obstawiam RAM. Zakładam, że TR4 jest ok.

dto007

  • *
  • Wiadomości: 19
  • Miejsce pobytu:
    Wrocław
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #4 dnia: 2022.06.29, 09:06:19 »
Dzięki za sugestie.

Szybki poranny recap C44, C45 i C80 na tym co miałem w szufladzie... Osiowe kondensatory to raczej teraz biały kruk. Macie jakieś sprawdzone źródła? Po brexicie niestety import np. z retroleum zrobił się dość drogi...

Niestety bez zmian.

Pozostałe napięcia oprócz tego 12v wyglądają ok.
+5v: +4.96v
-5v: -5.16v
0v: 0v

+12v: +9.33v

Kości dolnego ramu jakoś specjalnie się nie grzeją, wszystkie mają podobną temperaturę ale też nie włączam tego na dłużej niż kilkanaście sekund.

@tomi, o jakiej diodzie D5 piszesz? Jakoś nie mogę znaleźć ani na płycie ani na schemacie. Chodziło Ci o D15?

Wygląda na to że czeka mnie wyciąganie 4116 a jak patrzę na te podoginane nóżki to mi się słabo robi :)

Czy piggyback jest w miarę bezpiecznym i miarodajnym testem w tym przypadku? Skoro gdzieś robi się leak do chyba nie bardzo.

damik

  • Fresh rosin sniffer ;)
  • *****
  • Wiadomości: 2426
  • Miejsce pobytu:
    Generalnie Polska, głównie Bytom czasem Bielsko-Biała oraz okolice
  • ZX'owy i nie tylko...
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #5 dnia: 2022.06.29, 10:01:29 »
Możesz też podciąć ścieżkę linii 12V zasilającej pamięci i włączyć w szereg amperomierz wtedy zobaczysz jaki tam płynie prąd a z karty katalogowej wyliczyć jaki być powinien dla 8 sztuk.
Wszystkiego po trochu: Schwarz, mydło i powidło... konsole, stare i nieco nowsze komputery oraz akcesoria i duperele.

KWF

  • *****
  • Wiadomości: 6823
  • Miejsce pobytu:
    trzecia planeta od Słońca
  • "I co ja robię tu, u-u, co Ty tutaj robisz ..."
    • Insta do lasownia
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #6 dnia: 2022.06.29, 11:19:01 »
Jakie napicia (wzgledem masy) masz po obu stronach D15 i na C80 od strony TR5?
KWF
-----
R Tape loading error 0:1
Moje zabawki: https://github.com/McKlaud76

dto007

  • *
  • Wiadomości: 19
  • Miejsce pobytu:
    Wrocław
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #7 dnia: 2022.06.29, 11:42:20 »
@damik: Cięcie ścieżki jest niezłym pomysłem na szybką diagnostykę ale tak czy inaczej chyba warto przesadzić 4116 w podstawki. Wiec chyba nie będę profanował zabytku (cięciem ścieżek) i wezmę się za wylutowanie.

@KWF
C80+ : +10.38V
D15 IN : +7.65V
D15 OUT : + 9.36V

tomi

  • GTS
  • ****
  • Wiadomości: 294
  • Miejsce pobytu:
    Poznań
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #8 dnia: 2022.06.29, 11:54:42 »
Osiowe kondensatory to raczej teraz biały kruk.
@tomi, o jakiej diodzie D5 piszesz? Jakoś nie mogę znaleźć ani na płycie ani na schemacie. Chodziło Ci o D15?


Wygląda na to że czeka mnie wyciąganie 4116 a jak patrzę na te podoginane nóżki to mi się słabo robi :)

Czy piggyback jest w miarę bezpiecznym i miarodajnym testem w tym przypadku? Skoro gdzieś robi się leak do chyba nie bardzo.

tak mój błąd, powinno być D15, D5 jest na  linii od szerszego złącza klawiatury i nie ma tu znaczenia.

Jeśli chodzi o kondensatory  to można ładnie ułożyć radialne, ale to nie jest rozwiązanie dla estetów  ;D

Pamięci 4116 można dla ułatwienia zastąpić modułem od lotharka:

https://lotharek.pl/productdetail.php?id=267

ale to również nie jest ortodoksyjne  ;)


damik

  • Fresh rosin sniffer ;)
  • *****
  • Wiadomości: 2426
  • Miejsce pobytu:
    Generalnie Polska, głównie Bytom czasem Bielsko-Biała oraz okolice
  • ZX'owy i nie tylko...
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #9 dnia: 2022.06.29, 12:40:35 »
Tak czy siak 8 sztuk pamięci będzie raczej do wyprucia ;)

Generalnie i tak powinno się dawać pamięci z jednej serii i łatanie uszkodzonej pamięci nową nie zawsze daje stabilną pracę systemu.
Jeśli masz gdzieś nowe pamięci z taniego źródła to najlepiej wyciąć od góry wszystkie pin po pinie i potem po kolei wylutować piny pojedynczo z pomocą pęsety, unikniesz w ten sposób nadmiernego uszkodzenia druku drąc całymi układami na raz.
Odradzam też traktowanie płyty gorącym powietrzem w celu wylutowania bo soldermaska często się odbarwia po takim zabiegu ;)
Wszystkiego po trochu: Schwarz, mydło i powidło... konsole, stare i nieco nowsze komputery oraz akcesoria i duperele.

coberr

  • ***
  • Wiadomości: 138
  • Miejsce pobytu:
    Gorzów Wlkp
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #10 dnia: 2022.07.09, 03:04:14 »
po pierwsze kolega sobie wymieni profilaktycznie ten BC557C na jakiś o mniejszym współczynniku wzmocnienia  - np. BC557A. (ew. przywróci oryginal - jesli jest sprawny) Bo być może sobie " ulepszył układ" :)

Po drugie - niech kolega poda - jakie ma napiecie zasilania przed stabilizatorem +5V (pod obciązeniem rzecz jasna) - czyli górny koniec uzwojenia dławika przetwornicy.

Po trzecie -  (jesli p1. nie pomógł) profilaktycznie wymieni sobie kolega  C80 (!) oraz C44. Nie musza być osiowe do testów .

po czwarte (bo pewno (lub prawie)  dolny DRAM juz lezy i kwiczy) - odlutuje sobie kolega jedną nogą R62 (15 omów) i zmierzy napiecie 12V na katodzie D15 (wylutuje jedną nogą i sprawdzi sobie miernikiem diod przy okazji D15 i D17 - chociaż czasem  uszkodzone diody - też na mierniku mogą wypaść jako dobre).

Jesli po wylutowaniu R62 napiecie powróciło do normy - może leżeć i kwiczeć np. LM1889. 

Jeszcze kwestia samej pętli sprzężenia zwrotnego.  Tu duża role odkgrywa C74 ( aż 4,7uF?- niedokładnie widac na schemacie ) Równiez warto go wymienic profilaktycznie  - zwłaszcza gdyby coś świerszczało i napiecia były iestabilne.

No i ostateczne sprawdzenie: próbka napiecia pobrana jest z punktu +12V.
Tu mamy dzielnik rezystancyjny R59/R58.  Napięciem odniesienia  w tej pętli jest nasze +5V (MUSI BYĆ STABILNE i tu bardzo duzo zalezy od stabilizatora +5V).
Na jego wyjsciu MA BYĆ 5V (+/- 0,25V) koniec kropa!

W normalnych warunkach - nasza potwornica zatem wytworzy napięcie:

Uref x (1+ (R59/R58))  (to tak w uproszczeniu).
Nasze uref = 5V - Ube (TR5) - czyli 5V-0,7V = 4,3V.
a zatem:
u wyj= 4,3V (1+(1,8k/1k)) = 12,04V  ( tak pi x oko)

(to tak odnosnie pomiaru tychze rezystancji- warto je sprawdzić miernikiem - oczywiscie po wylutowaniu jednej nogi każdego rezystora)

a co sie stanie - jesli nasz stabilizator +5V w jakis sposób sie uszkodził i daje np. 4,5V? a napiecie 9V nadal jest w normie (9-11V)?
tutaj mamy : 4,5-0,7=3,8V

O ile niektóre TTLe jeszcze czasem w takich warunkach od biedy będą działać - to napiecie na linii 12V powinno teraz spaśc do poziomu 10,64V (pi x oko).
(napiecie -5V zapewne tez troche " przysiądzie")

Przypadek odwrotny - stabilizator uszkadza sie tak - ze daje napięcie +6V na wyjsciu. (TTLe wytrzymaja 7V).

a zatem mamy napiecie na wyjsciu ~ +14,9V)

Tak wiec od strony +5V też sporo może zależeć :)













 















dto007

  • *
  • Wiadomości: 19
  • Miejsce pobytu:
    Wrocław
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #11 dnia: 2022.07.09, 17:09:11 »
Na razie wymiana 4116 czeka na realizacje bo kości w drodze...

@coberr
Wielkie dzięki za garść pomysłów :)

1. Wstawiłem z powrotem TR5 BC214 (był na płycie kiedy ją dostałem, wygląda na nie ruszany wcześniej) ale napięcie bez zmian ( +9.30v )
2. Napięcie przed stabilizatorem +10.98v, za 4.96v
3. C80 i C44 (również C45 i C46) wymienione wcześniej.
4. R62 wylutowany i sprawdzony, napięcie na katodzie D15 +9.34v. D15 i D17 wylutowane i sprawdzone, obie ok.
5. C74 tez wymieniany dwa razy dla pewności.

Napiecia na TR5. Emiter: +4,97v, Baza: +4.29v, Kolektor: -0.67v
Napiecia na TR4. Emiter: 0V, Baza -1.32v, Kolektor: +10.90v

7805 wymieniony profilaktycznie

Na obrazku pomierzone napięcia.

trojacek

  • *****
  • Wiadomości: 6831
  • Miejsce pobytu:
    Warszawa
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #12 dnia: 2022.07.09, 22:07:26 »
BC214? Jednak proponuję wsadzić tam ZTX213 lub ZTX751 (sprawdzony zamiennik).
Sądząc po podanych napięciach, TR5 powinien być w nasyceniu, a tymczasem jest w całkowitym odcięciu. Na pewno jest sprawny?
No ale woltomierz nie pokaże, co się tam naprawdę dzieje, do przetwornicy jednak dobrze mieć oscyloskop.
« Ostatnia zmiana: 2022.07.09, 22:14:30 wysłana przez trojacek »

damik

  • Fresh rosin sniffer ;)
  • *****
  • Wiadomości: 2426
  • Miejsce pobytu:
    Generalnie Polska, głównie Bytom czasem Bielsko-Biała oraz okolice
  • ZX'owy i nie tylko...
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #13 dnia: 2022.07.09, 22:50:23 »
A te pomiary były robione z tymi starymi pamięciami dolnego RAM na pokładzie czy już je wylutowales?
Bo jeśli któraś obciąża 12V przetwornicy to wyniki pomiarów nie będą miarodajne.
Wszystkiego po trochu: Schwarz, mydło i powidło... konsole, stare i nieco nowsze komputery oraz akcesoria i duperele.

coberr

  • ***
  • Wiadomości: 138
  • Miejsce pobytu:
    Gorzów Wlkp
Odp: Za niskie napięcie +12v
« Odpowiedź #14 dnia: 2022.07.10, 00:36:31 »
kurcze tu już prawie wszystko wymienione zostało :)

1. koledzy maja racje - pytanie - czy te napiecia były mierzone z podłączonym dolnym ramem ?
2. prosimy o dwa pomiary (i trzeci - dokładny pomiar i podanie rezystancji  wylutowanego R62- (15 omow)) ;  dwa pomiary napiecia przed R 62 i za R52 - ew. po prostu przyłożenie woltomierza do jego koncówek i podanie spadku napiecia na nim - przy normalnej konfiguracji RAM+LM1889).
pobor prądu przez LM1889 nie powinien przekroczyć jakichś 45mA. (czyli spadek napiecia nie powinien byc wiekszy jak 0,7V.
3. Czerwone napiecia ujemne chyba wskazywałyby na to ze przetwornica jakoś tam sobie działa - a miernik po prostu wyciąga sobie "średnią z pomiarów" bo chyba nie jest to miernik z True RMS?  a to by wskazywało na to - ze na uzwojeniu pomocniczym  chyba panują jakieś impulsy...

4. jak bys ie jeszcze przyczepić - to do zmierzenia pozostaną jeszcze dwa kondensatory - ceramik na bazie i na koletorze ZTX650. (bardzo ważne oba kondensatory ).

kolega chyba nie podał nam wartosci napiecia  12V przy wylutowanym R62? (czy mnie coś uciekło?) 

5. nic tam sie nie smazy czasem podczas pracy? ( nawet lekko?)

(jak nie ma kamery termowizyjnej (a  nie ma) - to sobie lekko przejedzie paluchem po pamieciach i po LMie  i jak nie są za gorące- to zaraz potem przyłozy " nocha"   i też przejedzie po układach :D)

kurcze moze warto gdzies rozpiąć ten DRAM  i wtedy zobaczyć? Bo faktycznie moze sie okazać ze to DRAM lezy i kwiczy.
Przeanalizowałem tak na szybko noty kat. pamieci F4116. (bo taka sie napatoczyła)
pobór prądu jednej pamieci podczas normalnej pracy nie powinien przekroczyć 35mA (12V).  razy 8 = 280mA (pi x oko).
niech mnie ktos poprawi - jesli sie mylę... bo spectrumów na codzien nie naprawiam :)

« Ostatnia zmiana: 2022.07.10, 02:34:09 wysłana przez coberr »