ZX Spectrum issue 4B - problemy z ROM

[m0b]

Mam problem z płytą issue 4B. Uruchamia się ze śmieciami, czyli niby pojawia się (c) Sinclaira, ale z losowymi błędami w napisie, po chwili potrafią się pojawić inne śmieci na ekranie, głośniczek zaczyna gadać, ramka zmieniać kolory itp. Był przelutowywany CPU i ROM (ktoś chyba z tym próbował walczyć). Wywaliłem oba układy i wstawiłem podstawki.
ULA, CPU, ROM sprawdziłem w innej płycie - sprawne. Przedzwoniłem połączenia między ROM i CPU - wszystko w normie. I teraz najlepsze: po włożeniu Dandanatora komputer przechodzi wszystkie testy z ROMu diagnostycznego, można sobie odpalić gierkę itp - wszystko śmiga. Po powrocie do oryginalnego ROM znów śmieci.
Jakieś pomysły?

[Maryjan]

Ja bym sprawdził, co wychodzi z przetwornicy.
Jakie napięcia, czy stabilne i z jaką częstotliwością ona pracuje.

[m0b]

Napięcia są w normie. Też się zastanawiałem nad stabilnością napięć i świrowaniem dolnego RAM, ale obecnie nie mam pod ręką oscyloskopu, więc nie mogę sprawdzić. Tylko z drugiej strony dlaczego przy odpaleniu z Dandanatora komputer pracuje stabilnie?

[Maryjan]

Bo ma większe obciążenie zasilania.
Może być jeszcze problem ze stabilizatorem 7805.

[m0b]

Też tak początkowo kombinowałem, ale to się niestety kupy nie trzyma. Powiedzmy, że przy małym obciążeniu przetwornica daje niestabilne napięcia i dolny RAM świruje. Podłączam Dandanatora, przetwornica zaczyna działać poprawnie, RAM się nie sypie. Ale niestety, przy podłączonym Dandanatorze i wyjściu do oryginalnego ROM komputer znów nie działa poprawnie. Więc wygląda to jednak na problemy z ROM.

Pomijam już, że Dandanator nie obciąża dodatkowo 12V, czy -5V, więc na pracę przetwornicy nie powinien wpływać.

A napięcia: 4.9, -5.3, 11.7

[trojacek]

Ja bym się przyjrzał R33, czy aby nie ma zimnych lutów. I zworkom N/H.
Recap był zrobiony?

[KWF]

Pomijam już, że Dandanator nie obciąża dodatkowo 12V, czy -5V, więc na pracę przetwornicy nie powinien wpływać.

Ale obciąża dodatkowo stabilizator 7805. Zauważ, że stabilizator w Speccy dostaje po garach i to mocno. Nie bez powodu ma tak duży radiator. Jeśli założysz, że na wejściu otrzymuje nie 9V, a prawie 11V. Jego obciążenie prawie zawsze osiąga 600-700mA, więc policz ile ciepła musi ciągle wypromieniować [(10.5V-5V) x 0.7A = 3.85W]. Stabilizator jest przykręcony do aluminiowego radiatora i dużego pola masy na płytce bez past termoprzewodzących. W niejednym Speccy, płytka pod stabilizatorem nosi ślady oddziaływania ciepła przez dłuższy czas. Obudowa ZXa nie jest efektywna pod względem wymiany ciepła z otoczeniem i zawiera w sobie inne grzejniki np. ULA i CPU.

Stabilizatory też psują się po latach. Jeśli już grzebię w Speccy, to nie zastanawiam się i wymieniam go razem z gniazdem zasilania.

[m0b]

@trojacek: Czekam na kondensatory, więc niestety recap nie zrobiony

@Klaud: Zmienię stabilizator, choć jakoś to do mnie nie przemawia. Rozumiałbym, gdyby stabilizator sypał się przy wzroście obciążenia, ale tu przy wzroście obciążenia komputer pracuje stabilnie (z zewnętrznego ROM).

[KWF]

Nie raz widziałem elektronikę pracująca zle zanim rozgrzała się. A wymieniłeś kondensatory przed i za stabilizatorem?

[trojacek]

Nie raz widziałem elektronikę pracująca zle zanim rozgrzała się. A wymieniłeś kondensatory przed i za stabilizatorem?

Przecież autor napisał:

@trojacek: Czekam na kondensatory, więc niestety recap nie zrobiony

W związku z tym wszystkie możliwe "cyrki" specjalnie mnie nie dziwią.
A Dandanator ma chyba własny elektrolit/tantal na +5V, co może dramatycznie poprawiać sytuację.

[m0b]

Wygrzebałem jakieś żelazne zapasy i zrobiłem częściowy recap, tzn. C50, C34 (przed i za regulatorem), a następnie to co w przetwornicy: C74, C44, C45 (został do wymiany 1uF, ale akurat nie mam). Przelutowałem zworki N/H. Niestety nic to nie zmieniło.

[Gryzor]

Moze warto przejrzec plytke w okolicach ROM. Jesli na zewnetrznych ROMach dziala, to moze byc cos z PCB.

[m0b]

No właśnie tak się przyglądam, przyglądam i nic nie widzę. Gdyby było zwarcie na którejś linii danych, czy adresowej to nie działałby także zewnętrzny ROM. Wszystkie linie między CPU i ROM przedzwoniłem - są ok. Pozostaje CE/CS, ale te też już sprawdzałem i wydawały się być ok. Wieczorem na spokojnie wszystko jeszcze raz sprawdzę.

A! Zapomniałem jeszcze o RD. No to jednak jeden sygnał nie sprawdzony

[m0b]

Pamiętacie jeszcze mój problem, czyli komputer ZX Spectrum nie działający na wewnętrznym ROM, za to pracujący bez problemów na zewnętrznym? Wczoraj przypadkowo rozwiązałem zagadkę, a dziś naprawiłem. Wcześniej zrobiłem recap, podmieniałem ROM i CPU, sprawdziłem wszystkie połączenia między ROM, a innymi komponentami, nawet podstawka pod ROM została zmieniona na nową. Napięcia były oczywiście w normie. Do jutra do 12:00 ogłaszam konkurs na trafną diagnozę - w nagrodę wymienię dowolny wskazany kondensator elektrolityczny na płycie issue 1

PS: Niestety z przykrością muszę wyłączyć z konkursu trojacka

[steev]

Ktoś przezworkował NEC/Hitachi, albo uwalony R33 ?