forum speccy.pl
ZX Spectrum => HARDWARE => NAPRAWY => Wątek zaczęty przez: Jamik w 2020.02.05, 21:41:07
-
Witam.
Od kilku dni jestem (chyba) szczęśliwym posiadaczem ZX Spectrum 16k. Wnętrze bardzo ciekawe. Wszystkie kostki na podstawkach (poza IC3, IC4 i IC14, żadnych modyfikacji, nawet pająk z Z80 (a właściwie NEC D780C-1) zdjęty. Wiem, ze zdjęty, bo są ślady w miejscu gdzie był przylutowany. Od nóżki 4 procesora idzie kawałek kabelka. Drugi kawałek tego samego kabelka tkwi jeszcze na ścieżce masy. Przetwornica (chyba) po naprawie. Jeszcze parę ciekawostek jest, ale ja nie o tym.
Na początku były pionowe pasy. Wszystko wskazywało na ROM. Wyjąłem z podstawki, przeczyściłem, ruszyło. Ramka jest biała, niestety obraz jest żółty i brakuje części pikseli. Krótka analiza pamięci obrazu wykazała problem z IC9.
Wymieniłem.
Żadnej zmiany. Nie pomogła też zamiana innych kości miejscami z "uszkodzoną". Ciągle to samo, więc nie pamięć jest problemem. Sprawdziłem połączenia, napięcia, całą linie adresową, nic. Czy padnięta jest ULA (6C001E-6), czy jeszcze coś mam posprawdzać? Puki nie pokonam tego problemu nie mam co ruszać dalej, bo cała praca może być nic nie warta.
Pozdrawiam wszystkich.
-
Jak bardzo nagrzewa się ULA ?
Ta wersja tego układu dosyć często przegrzewała się, powodując podobne objawy.
Spróbuj schłodzić układ i sprawdzić, czy coś się zmieni.
Do schłodzenia można użyć sprężonego powietrza w spray-u, odwracając go "do góry nogami".
Tylko trzeba uważać, bo w sprzedaży są preparaty "powietrzopodobne" które potrafią palić się jak butan.
-
Poprosimy zdjęcie płyty pacjenta.
-
Od biedy można nawet użyć gazu propan-butan do zapalniczek do schładzania, tylko trzeba być ostrożnym z ogniem, bo to bardzo łatwopalne... no i robić to w warunkach bardzo dobrej wentylacji.
Najprościej podstawić inną ULA na chwilę, jeśli oczywiście masz z czego.
Zawsze jednak można kupić zamiennik ULA jeśli nie zdobędziesz oryginalnego układu.
-
W chwili obecnej nie dysponuję sprężonym powietrzem. Co najwyżej mógłbym potrzymać ULA w zamrażalniku ;). Poza tą płytą mam tylko ZX Spectrum + z ULA 6C001E-7, tylko nie wiem, czy ryzykować. Ta płyta z 16-tki jakaś taka... niestabilna jest. Czasem sypie po ekranie zakłóceniami, raz mi zrobił kolorową szachownicę na ekranie... ULA się nie grzeje jakoś nadzwyczajnie.
I zamówione zdjęcie pacjenta. Mogę dać zbliżenia, jeśli coś jest interesujące.
-
Ok, to w takim razie odwrotnie, wstaw do tego sprawnego Speccy tę ULA z wersji 16K podejrzaną o niesprawność .
Nie powinieneś nic w ten sposób popsuć, a będziesz miał wiedzę czy tamta ULA jest sprawna.
-
ULA -6 w tej wersji płyty nie była montowana fabrycznie, ktoś kiedyś ją podmienił. Ponad to, ta płyta wygląda mi na tzw. Issue 1.5.
Poza tym, pomimo że jest ULA -6 nadal brakuje "spider mod'a".
Poza tym, dolny RAM jest z układów TI o czasie dostępu 150ns, poza IC6, który jest NECa. O jakim czasie dostępu jest ten IC6?
-
Jednak występowała w Issue 2 (
i nie wymaga pajączka):
https://spectrumforeveryone.com/technical/zx-spectrum-ula-types/
-
Ech "First mainstream revision of the 6C ULA type, this is to be found in late Issue 2 PCB’s". A pacjent jest odrobinę starszy. Na płycie jest dodatkowy rezystor pod potencjometrami, a był on tylko we wczesnych wersjach Issue 2.
Każda ULA wymaga pajączka w płytach Issue 2. Od Issue 3, na płycie jest dodatkowy tranzystor oznaczony TR6 i dopiero od tej wersji płyty nie jest wymagany "spiderek".
-
To jakaś fajna wczesna wersja.
Ale jak widać, już modyfikowana.
Nie ma też fix-ów w przetwornicy.
I te okrągłe kondensatory odsprzęgające.
-
To ciekawostka mi się trafiła z tą płytą. Ten NEC to D416C-3. Zgodnie z dokumentacją 150ns Płyta ma nadruk SRC095 ale wytrawione SRC092, jeśli to coś znaczy.
Jutro spróbuję zrobić przeszczep ULA do mojego plusa.
Myślałem, że w ISSUE 2 zawsze był wymagany pajączek, albo kombinacja dioda+opornik? Tak jest w instrukcji serwisowej.
-
Myślałem, że w ISSUE 2 zawsze był wymagany pajączek, albo kombinacja dioda+opornik? Tak jest w instrukcji serwisowej.
I nie mylisz się.
-
A czy brak tej modyfikacji - pajączka, albo brak wymiany D14 na kondensator i R24 na 1k (bo u mnie dalej dioda) może skutkować czymś w moim stylu?
To pod potencjometrami to jakiś kondensator jest.
-
Nie powinno.
D14 i R24 odpowiadają za zegar CPU a pajączek "łagodzi" agresywne contention, które siało po portach, po których nie powinno.
U Ciebie szukałbym przyczyny w pamięciach. A napięcia masz dobre na dolnym RAMie?
Możesz zacząć żonglować kostkami RAM, NECa z IC6 przekładać po kolei w inne miejsce i zobaczyć, czy nie będziesz miał zmiany na ekranie.
-
Napięcia mieściły się w (dolnym) zakresie tolerowanym. Pamięciami już trochę poskakałem, ale NEC-a nie ruszałem. Spróbuję. I może podłączę płytę na zasilaczu laboratoryjnym, bo ten który do tej pory używałem to wtyczkowy impulsowy (z oryginałów mam tylko zasilacz do Timexa).
Zidentyfikowałem ten kondensator pod potencjometrami. To C54 który normalnie powinien być przy głośniczku. Ciekawe dlaczego jest tam. Za to brakuje w płycie współpracującego z nim R57. I wygląda, że nigdy go nie było. Na schemacie jest jak byk. Ciekawa sprawa.
No nic. Powalczę z tym jutro. Dziękuję wszystkim za rady. Po testach dam znać jakie efekty.
-
Jeśli ta ULA okaże się jednak sprawna, to w kolejnym kroku będzie trzeba zainwestować w jednolite pamięci 4116 do tego ustrojstwa, jeśli oczywiście zależy Ci na stabilności działania ;)
-
Jeżeli masz czas i ochotę, to zapraszam do siebie (Bielsko) - tych Issue 2 mam całe stadko, to i będzie na czym przetestować ULE.
Po drugie, kondensator C46 jest zamontowany niewłaściwie (fabryczny błąd oznaczenia jego polaryzacji) - proponuję zmienić :)
Dodatkowo sprawdziłbym te wszystkie paskudne elektrolity w kształcie dysków czy przypadkiem gdzieś od czasu do czasu nie zwierają.
Poniżej znajdziesz fragment instrukcji serwisowej, która definiuje rodzaj modyfikacji, które powinny być wykonane na płycie Issue 2
-
A gdzie kupiłeś ten sprzęt ? Bo jeśli w Polsce, to jest duża szansa, że ktoś coś w nim kombinował, grzebał, usuwał, wymieniał np. ULA na "nietestowaną sztukę" itd. itp.
-
Witam ponownie.
Chwilowo jestem uziemiony wirusowo (na szczęście bez korony), dlatego mam czas pogrzebać w sprzęcie. Więc jeśli można, to z oferty testów ULA skorzystam za jakiś czas. Tak sobie myślę, skoro ta płyta to taki ewenement pełen błędów i wypaczeń, to może ją sobie w gablotce zostawię. Za parę lat biały kruk się z tego zrobi ;).
A na poważnie. Przetwornica chyba wyzionęła ducha. Bo podczas testów pamięci obraz zrobił się w kolorowe migające kwadraciki. Napięcia natomiast wyjechały daleko poza zakres. Tak więc kwestię sprawności pamięci mam pewnie dzięki temu załatwioną odmownie ;).
No i tak sobie siedzę i myślę. Robić tu pełną przebudowę, wymiana wszystkich kondensatorów, tych nieelektrolitycznych też, bo są w opłakanym stanie, uzupełnienie zabezpieczeń, pajączek i tak dalej, czy na razie z tym do zamrażarki. Bo i tak czeka mnie wymiana kondensatorów w moim plusie. I folia do klawiatury,
Tego ZX-a kupiłem w Polsce. Więc wiedziałem, że przez jego wnętrze mogło przetoczyć się paru innowatorów. Moje ryzyko :).
A swoją drogą. Gdzie można kupić komplet osiowych kondensatorów do plusa? Bo to chyba wymierająca wersja. Pewnie przyjdzie mi przerabiać zwykłe. Jakieś rady co do ich doboru?
-
https://www.speccy.pl/forum/index.php?topic=4440.msg67978
-
... ten sprzęt ma już blisko 40 lat i pełne prawo niedomagać :) Dla mnie największa frajda, to gonić tego króliczka - reanimować nieboszczka i dać mu kolejne lata spokojnego życia :P
Moje podejście do kondensatorów mocno ewoluowało - od: musi być jak w oryginale -> poprzez: może być i czarny, byle osiowy -> do: niech będzie dobrej jakości, a nogi się mu odpowiednio powykręca :) Oczywiście - jak sprzęt ma iść na wysuwkę, to nadal dbam o "maksymalną zgodność z fabryką". Jeżeli jednak priorytetem jest poprawność działania przez długie lata, to aspekty wizualne (w rozumieniu zgodności kolorystycznej, a nie staranności wykonania prac) schodzą na dalszy plan.
Reasumując - jak będziesz się chciał pozbyć tej płyty, to daj znać :)
-
Tak właśnie myślę, ze plusa dogram użytkowo. w końcu ma bardziej dopracowaną płytę, a tą 16-tkę będę chciał doprowadzić do stanu używalności okolicznościowej z zachowaniem jak największej zgodności z oryginałem. tylko jak ma działać, to ten kondensator przy wymianie odwrócić muszę. A to też swój urok ma :). Na razie pracuję nad przebadaniem pamięci, czy żyją.
Natomiast Timexa tykał nie będę. W środku płyta jak nówka nieśmigana. Nawet nie zakurzona. Normalnie jak prosto z pudełka. Zresztą z pudełkiem. Za to od zewnątrz starty tak, że nie wiadomo co na części klawiszy jest :).
A pozbyć się tej 16-tki... Hmmm... Jakbym do takiej decyzji, z braku czasu na należytą renowację, dojrzał, to dam znać. Ale szkoda by mi było klasyka się pozbywać i z niczym zostać...
Dziękuję wszystkim za porady. Jak coś ruszę to nie omieszkam się pochwalić.
-
Witam po przerwie.
Żeby nie było, że się lenię i nic z ZX-em nie robię ;).
Okazało się, ze rzeczywiście poszła przetwornica. Wymieniłem ZTX650 na ZTX651. Przetwornica ruszyła i działa poprawnie. Wszystkie napięcia w normie. Przy okazji zamówiłem komplet kondensatorów a z nim części do modyfikacji przetwornicy. Tak więc wymieniony jest w niej rezystor i dodany kondensator. Wszystkie kondensatory wymienione z poprawioną polaryzacją C46. Wymieniłem tranzystory TR1 i TR2 na BC549C przez co zyskałem dwa ZTX313. Jeden z nich użyłem do spider moda a drugi poszedł do przydasi. Wymieniłem też D14 na kondensator, R24 na 1k i dodałem R73.
Do tego poprzekładałem trochę pamięci, ale wygląd ekranu się nie zmienił. Tak swoją drogą, pamięci najwyraźniej przeżyły awarię przetwornicy w komplecie.
Na ten moment czekam na przesyłkę z vLA82. Kiedy dojdzie, zrobię podmiankę i przekonamy się czy komputer ruszy.
A przy okazji. Porównanie obrazu sprzed modyfikacji i obecnie.
Pozdrawiam wszystkich.
-
Witam wszystkich.
Dziś do drzwi zadzwonił listonosz. Nim zdążyłem do nich dotrzeć, listonosza już nie było, za to na progu leżała paczuszka z Nowej Zelandii. Wysłana 28 lutego potrzebowała 19 dni by do mnie dotrzeć. W środku znajnowała się vLA82. W antystatycznej torebce, owinięta w gąbkę i zapakowana w sztywny karton. To zapewniło przetwanie płytki pomimo przejścia przez pocztę polską.
vLA82 ma zamontowane okrągłe nóżki co trochę utrudniło mi życie. Znajdująca się na płycie podstawka pod ULA niestety była pod tym względem wybitnie nietolerancyjna. Potrzebna była więc jej wymiana. Na szczęście w szpargałach znalazłem listwę żeńską precyzyjną, czyli dostosowaną pod piny okrągłe. Listwa była jedna, pinów 40, czyli w sam raz. Tak więc po krótkiej, intensywnej zabawie z lutownicą-odsysaczem wyekstrahowałem starą podstawkę a następnie wlutowałem listwy kołkowe. Trochę zajęły mi testy połączeń, a to dlatego, że schemat nie zgadza się z połączeniami na płycie. Przykładowo, pin 5 ULA (A0) powinien być połączony z pinem 5 kości pamięci, a jest z 7. Pin 6 ULA (A1) ma być z pinem 7 RAM, a jest z 11 itd. Oczywiście nie jest to problem, ale ciekaw jestem ile jeszcze takich różnic występuje.
Do listwy którą zamontowałem, vLA wkłada się gładko i bezproblemowo, choć wymaga to trochę siły. Trochę, ale myślę że w sam raz. Dzięki temu płytka jest zamocowana solidnie. Oczywiście nie czekałem ani chwili dłużej i odpaliłem ZX-a. Ruszył bezproblemowo wyświetlając (prawie) poprawny obraz. Jak widać jest on o wiele jaśniejszy, niż na oryginalnej ULA a ponadto żółty. Ta pierwsza różnica problemem nie jest, choć teraz zaczynam troszkę żałować wymiany tranzystorów (może zmienię je na wersję B?) a druga, mam nadzieję, da się skorygować. Teraz, skoro sprzęt działa, czas na dalsze prace oraz dokładne testy. Kiedy coś drgnie, dam znać.
W załącznikach vLA82 na płycie i porównanie obrazu po i sprzed wymiany.
Pozdrawiam wszystkich.
-
Zółtą poświatę wyregulujesz/zniwelujesz kręcąc potencjometrami VR1/VR2: https://spectrumforeveryone.com/technical/how-to-fix-issue-12-yellow-or-blue-screen-tint/
-
ULA -6 w tej wersji płyty nie była montowana fabrycznie, ktoś kiedyś ją podmienił. Ponad to, ta płyta wygląda mi na tzw. Issue 1.5.
Poza tym, pomimo że jest ULA -6 nadal brakuje "spider mod'a".
Poza tym, dolny RAM jest z układów TI o czasie dostępu 150ns, poza IC6, który jest NECa. O jakim czasie dostępu jest ten IC6?
Wpadła mi w łapy podobna sztuka, niestety ktoś w niej grzebał. A siedziała ona w "budzie" jak na załączonym zdjęciu.
-
może przyda się to (w końcu covid dał mi czas na porządki na dysku):
http://tooloudtoowide.com/z-pamieci/wersje-plyt-zx-spectrum-16-48k-plus/ (http://tooloudtoowide.com/z-pamieci/wersje-plyt-zx-spectrum-16-48k-plus/)
-
Dobra robota !
Dzięki za udostępnienie.
Czasami warto wiedzieć, jak wyglądała dana wersja płyty.
Czy to co jest na niej jest zgodne z fabryką, czy jest to wesoła inwencja osoby ingerującej :)
-
Chyba "Trójek" w "Gumiakach" najwięcej się spotyka, jednak takiej wcześniej nie widziałem - wygląda na to, że oryginalnie posiada kondensatory jak w 4S.
Jedno co mnie zaciekawiło, to że Issue 3 spotyka się też z fabrycznie 16kB + podstawki na rozbudowę.
-
Dzięki za udostępnienie.
mam jeszcze tabelkę ze statystykami ULI/modulatora/procka/kości/ROM - tak na circa 60ciu egzemplarzach, większość ma już Pabb :)
-
... i wszystkie sprawne :) Za jakiś czas umieszczę zaktualizowaną tabelkę...