Jesli mnie pamiec nie myli, to w tym rozszerzeniu TC2048, TC2068, UK2086 do 144kB niby caly ten RAM byl dostepny (ew. mogl byc), chociaz oczywiscie w praktyce prawie zaden program tych "nadprogramowych 16kB" nie wykorzystywal. Natomiast inny przypadek, gdy fizycznie jest zainstalowane wiecej RAMu, ale tylko czesc z tego jest dostepna. Np. TC2048 z konca produkcji nie mialy juz 3x 2x4416 (48kB), tylko 2x4416 i 2x4464, czyli w sumie 80kB, ale dostepne z tego bylo jedynie 48kB. No chyba, ze ktos postanowil wykorzystac te dodatkowe, darmowe 32kB i zrobil sobie np. przelacznie bankow po 32kB opisywane kiedys w Bajtku.
Co do liczenia, to IMO powinno sie liczyc rowniez niesprawne maszyny, no bo jak ktos ma np. sprawne 2x ZX48 i 3x ZX48+, to to przeciez zdecydowanie nie jest to samo jak ktos inny bedzie mial np. sprawne 2x ZX48 i 3x ZX48+ i dodatkow jeszcze niesprawne 10x ZX48+. Z niekompletnymi maszynami to juz sprawa dosc dyskusyjna, bo mogloby sie okazac, ze np. z 10-ciu niekomplenych zlozyc uda sie jedynie 6 kompletnych (+ zostaloby jeszcze troche czesci zapasowych). Wiec w zasadzie nalezaloby policzyc je jako 6 szt., a nie 10. Zdaje siebie sprawe, ze analogiczny tok rozumowania mozna byloby odniesc do niesprawnych maszym... mimo wszystko jednak uwazam, ze kompletna, ale niesprawna maszyna - np. ze zwalona folia klaw. czy np. z padnietymi dwoma kostkami 4116, to zdecydowanie co innego niz jakies mocno niekompletne "wraki" - np bez plyty czy np. bez gornej czesci obudowy wraz z klawiatura.