forum speccy.pl

ZX Spectrum => HARDWARE => NAPRAWY => Wątek zaczęty przez: m0b w 2019.08.02, 22:57:49

Tytuł: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.02, 22:57:49
Cześć

Trochę się będę chwalił, trochę żalił, a przede wszystkim proszę o pomoc w rozwiązaniu problemów :-)
Od wczoraj mam ZX 128k +2 - francuskiego szaraczka. Okazał się taką olxową niespodzianką, bo nie spodziewałem się francuskiego, a sprzedający zrobił tak zdjęcia, żeby nie dało się tego przewidzieć. Nic to, język jak język, zresztą ROM Amstrad 40068 jest w podstawce i zakładam, że da się go podmienić. Bardziej zmartwił mnie brak modulatora, bo z komputerem dostałem jakiś kabel (DIN6-SCART), którego nijak nie dało się podłączyć. Po konsultacjach z Trojackiem (dzięki za cierpliwość) udało się ustalić, że przy moim układzie zworek na płycie do kompa będzie pasował kabelek jak do +2A/B/+3. Taki też dziś poskładałem i z wypiekami na twarzy uruchomiłem sprzęt.
Pierwsze wrażenie: rozczarowanie obrazem - cała lewa strona "latająca", włączenie magnetofonu to jakieś totalne zakłócenia. Jednak po paru minutach wszystko się uspokoiło. Zapewne elektrolity trochę się "odświeżyły" i zaczęły wreszcie filtrować to co miały filtrować.
Drugie wrażenie: jaki on jest fajny! Że też nie miałem takiego w latach 80-tych :-) No dobra - magnetofon nie ma licznika (co za baran to wymyślił??), porty joysticków jakieś bez sensu (ale przynajmniej DB9, a nie jak te od RS'a, czy klawiatury numeryczniej) - tyle wad. Za to zalety: bardzo fajna klawiatura, reset, dioda sygnalizująca włączenie - no tego brakowało w gumiakach.
Do tego trafił mi się bardzo ładny egzemplarz - praktycznie brak śladów używania, fabryczna folia na naklejce magnetofonu, no po prostu śliczny jest :-) W środku nie widać ingerencji, przeróbek, napraw - wygląda na fabryczny.

Na koniec problemy: po jakimś czasie od włączenia obraz zaczyna się przełączać na czarny (znikają kolory) i jednocześnie przeskakiwać w lewo, po chwili wraca do normy i tak w kółko. Ogólnie mam wrażenie, że cały obraz przesunięty jest w prawo. Widać to szczególnie przy wczytywaniu kasety, gdy latają paski na ramce - lewa ramka jest szersza od prawej. Co to może być? Nie ukrywam, że przewód który zrobiłem jest dość długi (ma ponad 3m), dodatkowo wlutowałem rezystory 150R w tory RGB. Jutro może spróbuję z krótszym przewodem.
Niestety chyba AY nie żyje - nie mam dźwięku :-( W trakcie wczytywania danych z kasety słychać "piski", więc przewód raczej poprawnie polutowany, ale później jest głucho. Da się coś jeszcze zrobić poza próbą podmiany?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.02, 23:25:23
Podejrzewam, że Twój kabel SCART nie "transportuje" dźwięku.
Na wyjściu audio (tego obok RF, którego nie masz) też nic nie ma?
Masz multimetr, by "przedzwonić" kabel?
Co do obrazu - na ilu TV sprawdzałeś i na jakich? Czy na linii synchronizacji też dałeś rezystor 150 omów? Jakie napięcia masz na pinach 8 i 16 złącza SCART? Czy napięcie 12V na wyjściu przetwornicy jest stabilne? Może trzeba jednak recap zrobić.
Wymiana ROM-u to pryszcz, przekładasz i działa :) Może być EPROM 27C256, chyba nawet bez żadnych przeróbek druku zadziała, nie pamiętam dokładnie.
Porty joysticków pracują w standardzie SJS. Musisz mieć albo specjalne joysticki SJS, ale takie z przełączaniem trybu. Bywają też joysticki z dwoma kabelkami, wtedy korzystasz z szarego.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.03, 00:16:02
No niestety transportuje. Tak jak pisałem, słychać magnetofon, mogę sobie też w Basicu beepować - to wszystko słychać przez TV. Na wyjściu audio jest tak samo.
Co do sprawdzenia obrazu, to mam jeden TV i na nim sprawdziłem, a jest to jakiś stary Funai. Na pinie 8 nie mam nic, bo nic tam nie podłączyłem, na 16 idzie 12V.
Stabilności napięcia nie jestem w stanie ocenić, bo multimetr ma sporą bezwładność, a oscyloskop muszę dopiero wygrzebać z gratów. Na multimetrze jest stabilne, ale też mi się wydaje, że recap nie zaszkodzi.
Do joysticków to sobie planowałem zrobić przejściówki zamieniające kolejność pinów i chyba będzie ok?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: damik w 2019.08.03, 00:16:18
Mam takiego jednego Francuza i w zasadzie poza brakującym modulatorem i enkoderem PAL to pełnowartościowy +2 ;)
Bez problemu można wstawić angielski EPROM, i jeśli mogę coś zaproponować to Winbond 27E257 (kasowany elektrycznie EPROM) bo nie trzeba się pitolić z UV w razie potrzeby reprogramowania (na ali są tanie jak barszczyk bez krokieta).  ;D

Potwierdzam że kabel w tym modelu pasuje z +2A/B bezproblemowo.

Apropos Joysticków to zrobiłem sobie takie proste adaptery typu gniazdo-wtyk z przeplotem do standardu Atari czy C64, bo takie joye są tańsze i łatwiej dostępne.

Można jeszcze w nim "oddeszczyć" obraz poprzez wymianę układu HAL/PAL na odpowiednio zaprogramowany GAL16V8 by poprawić błąd konstrukcyjny ;), wymagane jest wtedy wylutowanie starego układu i wstawienie podstawki 20pin i jeden mały kabelek z tej podstawki do procka.


 
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.03, 00:29:56
W sumie już się trochę przyzwyczaiłem do tego francuskiego szwargotu którym mnie raczy po uruchomieniu ;-) Jeśli nie znajdę jakichś francuskich cudów w Basicu, to chyba nawet odpuszczę sobie na razie upgrady.
Dementuję te podłe kłamstwa, które przed chwilą wypisywałem, że AY nie gra. Przez port audio coś tam idzie. Zmieniłem słuchawki i na drugich mam muzyczkę Yerzmyeya :-) Wygląda na to, że pierwsze słuchawki coś nie kontaktowały - port jest w końcu mono, minijack stereo i jak porównuję dwa egzemplarze to trochę różnią się kształtem. Dźwięk cichy, ale tu potrzeby pewnie wzmacniacz. Nadal jednak nie rozumiem dlaczego na TV idzie mi beepanie, a nic z AY. Zaraz jeszcze raz sprawdzę ten nieszczęsny kabel.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: andy w 2019.08.03, 10:36:09
Apropos Joysticków to zrobiłem sobie takie proste adaptery typu gniazdo-wtyk z przeplotem do standardu Atari czy C64, bo takie joye są tańsze i łatwiej dostępne.
Można też zrobić przelotkę z 2 wtyczek do 3 gniazd robiąc dodatkowo  "Cursor". Przydaje się do starszych gier. 
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.03, 12:25:40
Nadal jednak nie rozumiem dlaczego na TV idzie mi beepanie, a nic z AY. Zaraz jeszcze raz sprawdzę ten nieszczęsny kabel.

Sprawdź. Bo audio out jest połączone z LK8, nic po drodze nie ma. A z LK8 masz audio doprowadzone na pin 3 złącza DIN.
Przynajmniej tak wynika ze schematu.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.03, 14:28:49
A czy audio out to nie jest jakieś takie "sprytne" gniazdo, że jak się w nie wetknie wtyczkę to odcina wyjście na DIN8? Pytam, bo jak coś do niego podłączam, to w głośnikach TV słychać głośne trzaski - może w tym gnieździe jest jakiś problem?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.03, 14:55:42
Może być zwarcie w tym gniazdku jack.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: Boyo w 2019.08.05, 09:41:43
W sumie już się trochę przyzwyczaiłem do tego francuskiego szwargotu którym mnie raczy po uruchomieniu ;-) Jeśli nie znajdę jakichś francuskich cudów w Basicu, to chyba nawet odpuszczę sobie na razie upgrady.
No co Ty, ROMu nie zmieniaj. Francuska wersja to rzadkość, natomiast "anglików" mają wszyscy :)
Z tego co pamiętam mam kabelek RGB, który oryginalnie był dostarczany z komputerem - nawet ma kolor szary i wydaje mi się że dźwięk także przez niego "idzie". Dzisiaj mam sporo wolnego czasu i może to jest dobry moment, aby "odkurzyć" ten sprzęt.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.07, 14:07:19
Sprawdź. Bo audio out jest połączone z LK8, nic po drodze nie ma. A z LK8 masz audio doprowadzone na pin 3 złącza DIN.
Przynajmniej tak wynika ze schematu.
Na schemacie na wyjściu AY mam tranzystor TR6, który zdaje się robi za wzmacniacz. Gdzieś dalej w tor audio wplatany jest sygnał z CPU, czyli pewnie to co na gumiaku szło na buzzer. Jak pisałem sygnał buzzera jest słyszalny przez TV, zaś na wyjściu audio (mini-jack) mam zarówno buzzer jak i bardzo ciche wyjście AY. Może problem jest z tym tranzystorem i za niskim poziomem sygnału dochodzącym do TV?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.07, 14:26:14
Może ten tranzystor siedzi odwrotnie?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.07, 14:47:45
Jest wlutowany zgodnie z nadrukiem na płycie, ale mam obecnie tylko zdjęcie z góry, więc nie widzę jego oznaczeń, nie wiem jak ma wyprowadzone nogi. Sprawdzę to dopiero jak wrócę do domu. Na schemacie jest BC239, może ktoś zerknąć, czy taki ma być?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: KWF w 2019.08.07, 15:17:32
Taki (BC239) jest na schemacie, ale moim zdaniem możesz zastosować prawie każdy inny niskoszumowy NPN, np. BC549/550.  Jeśli takiego nie masz od biedy mogą być 2N3904 lub 2N2222, ale one mają inną kolejność nóg. Ten TR6 robi za jednostopniowy wzmacniacz audio, do tego mono, więc żadnych cuda-wianków tam nie ma.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.07, 17:16:42
Mam KC239B i BC549B, ale one chyba mają inne wzmocnienie?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.07, 17:21:29
Wzmocnienie nie ma tak dużego znaczenia.
Ważne, by emiter (a nie kolektor) był podłączony do masy. Przy odwrotnym podłączeniu tranzystor nie pracuje, a sygnał jest osłabiany przez R35.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.09, 23:18:08
Wymiana tranzystora nie zmieniła sytuacji. Dźwięk magnetofonu i beepy są słyszalne z normalną głośnością, AY jest ledwo słyszalny. Jakieś inne pomysły? Patrząc po kolei:
1. Może wyjście z AY ma za niski poziom - jakieś uszkodzenie?
2. Może okolica tranzystora (rezystory) sprawia, że wzmocnienie jest za małe?
3. Kondensator i rezystor przed gniazdem mini-jack coś tu mogą psuć?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.09, 23:30:23
Najlepiej sprawdzić wszystkie elementy w torze. To mniej zachodu, niż wymiana układu AY (masz na wymianę?).
Jeśli masz oscyloskop, to możesz też sprawdzić poziom dźwięku bezpośrednio na wyjściach (piny 1, 4 i 5). Nie wiem, jaka jest maksymalna amplituda wyjściowa, ale tak przynajmniej 1V powinien się pokazać. Muszę sprawdzić przy jakiejś okazji.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: KWF w 2019.08.09, 23:47:16
Wyścia A, B i C z AY-ka (wszystkie wersje) dają 1Vp-p.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.10, 22:27:49
No to jeszcze chwilę się pozastanawiam w jaki sposób ustawić klawiaturę, żeby dało się na niej pisać i jednocześnie dłubać oscyloskopem przy płycie i będę mógł mierzyć ;-)
Dam znać o efektach, ale niestety dopiero za jakieś 2 tygodnie :-(
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: SAJ w 2019.08.10, 22:40:12
Bedziesz przez dwa tygodnie ustawial klawiature ?
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.11, 00:06:49
Tak. Muszę ją precyzyjnie ustawić ;-)
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.26, 00:21:04
Wróciłem i jestem już po testach. Puściłem sobie jakiś zapętlony dźwięk na kanale A i na wyjściu AY mam sygnał o amplitudzie około 1V, na kolektorze BC239 jest już niestety znacznie mniej - gdzieś tak 0.3V, ale nie pytajcie dokładnie ile, bo oscyloskop mam chyba starszy do tego +2 i delikatnie mówiąc, nie działa on precyzyjnie. Co wymienić? :-)
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.26, 00:25:50
Jak to co? Tranzystor na początek ;)
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.26, 00:32:20
Tranzystor zmieniałem i problem się nie rozwiązał, choć oczywiście dopuszczam możliwość, że ten nowy też był walnięty. Dobra, poszukam innego, wymienię raz jeszcze i dam znać, czy coś się zmieniło.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.26, 00:34:27
Sprawdź też rezystory na kolektorze i bazie.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: KWF w 2019.08.26, 07:55:11
A czy przypadkiem nie masz tam sygnału ze składową stałą ok 2.7V? Wyjście z AYka, przez ten tranzystor idzie na MC1376, który jest modulatorem FM.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.26, 10:15:13
Ok, na schemacie dźwięk idzie na modulator, ale ja mam dużą różnicę słyszalności między dźwiękiem AY, a beepami, już na poziomie gniazda audio, które z tym modulatorem nie ma nic wspólnego. Pomijam już, że mam wersję francuską i u mnie nie ma żadnych modulatorów, ani osprzętu do nich, czyli w miejscu IC11 (MC1376) i IC2 (TEA2000) jest zupełnie pusto :)
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.26, 11:22:52
Według schematu składowa stała na kolektorze powinna wynosić około 3,5V, jest ona oczywiście później usuwana przez C28.

Ja bym zmniejszył wartość R37. Sygnały MIC i EAR wchodzą przez takie same rezystancje (10K), a amplituda (przynajmniej z MIC) jest wyższa niż z AY za tranzystorem.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.26, 23:55:40
Kolejna wymiana tranzystora nic nie dała. Składową stałą mam około 3V, R34=168R, R35=295R, R36=429R. Wymiana R37 chyba niewiele mi da, skoro wzmacniacz nic nie wzmacnia - amplituda sygnału wyjściowego jest tak około 3 razy mniejsza niż na wyjściu AY.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: KWF w 2019.08.27, 00:01:15
To ze masz francuza, nie robi różnicy. Układ wyjścia audio był taki sam w każdym +2. Ten tranzystor dopasowuje amplitudę sygnału zmiennego do tego, co było wymagane przez modulator FM. Ty masz kastrata bez modulatora. Zgłoś się do Peara, bo on ma remedium na Twoją bolączkę.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.27, 00:18:36
Wymiana R37 chyba niewiele mi da, skoro wzmacniacz nic nie wzmacnia - amplituda sygnału wyjściowego jest tak około 3 razy mniejsza niż na wyjściu AY.

A połącz sobie przewodem kolektor tranzystora wprost z wyjściem audio - myślę, że będzie głośno :) (Niestety nie mam pod ręką żadnego szaraka, by samemu sprawdzić).
R37 ma 10 kΩ, to naprawdę sporo. A ucho nie jest liniowe, zmniejszenie 10-krotne (do 1 kΩ) nie spowoduje, że będzie 10 razy głośniej. Ale różnica z pewnością będzie słyszalna.


To ze masz francuza, nie robi różnicy. Układ wyjścia audio był taki sam w każdym +2.

W każdym SZARYM +2.

Cytuj
Ten tranzystor dopasowuje amplitudę sygnału zmiennego do tego, co było wymagane przez modulator FM.

To trochę bardziej skomplikowane, jak widziałem na schemacie - sygnał MIC i sygnał GI są miksowane z różnymi proporcjami do modulatora, do wyjścia audio i do wyjścia na monitor.
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: pear w 2019.08.27, 20:27:30
Jak nie wiadomo o co chodzi, to szukałbym zwarcia.
Na pierwszy ogień odpiąć magnetofon dla pewności.
Strzelam.
Jakbym miał lepszy pomysł odezwałbym się wcześniej. Bez wywoływania do tablicy ;)
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: trojacek w 2019.08.27, 20:53:11
Ooooo... I o tym nikt z nas nie pomyślał!
Tytuł: Odp: ZX 128k +2
Wiadomość wysłana przez: m0b w 2019.08.27, 21:26:15
Panowie. Jestem Wam wdzięczny za wiarę we mnie. I rzeczywiście palce mam zręczne, ale wydaje mi się, że tylko ginekolog z wieloletnią praktyką jest w stanie badać przebiegi na płycie z podłączoną klawiaturą i magnetofonem  :) Ja muszę gmerać od strony elementów, więc odpinam magnetofon, klawiaturę daję do pionu i opieram o flaszkę  :) Oczywiście jest możliwość, żeby od tyłu ... no ale odbiegamy od tematu :D
W każdym razie magnetofon był odłączony.