forum speccy.pl
ZX Spectrum => HARDWARE => NAPRAWY => Wątek zaczęty przez: m0b w 2020.03.19, 21:10:15
-
W ramach przygotowywania się do zarazy, jakiś czas temu kupiłem sobie zabawkę - uszkodzoną płytę Issue 3. Może dzięki niej nie ulegnę pokusie wychodzenia w strefę śmierci, czyli na zewnątrz ;)
Ktoś rozgrzebał przetwornicę. Różnice w stosunku do schematu:
- zamiast D16 kondensator 1uF
- brak D15
- brak C47
- TR4 - D1207
- zamiast D12 chyba R220 (o ile dobrze rozpoznaję kolory)
- zamiast R54 jakaś dioda
- zamiast R55 jakaś dioda
Rzeczy zastanawiające:
- C50 różni się gabarytami od C34 - nie wiem, jaką ma pojemność, bo jest wlutowany oznaczeniem do dołu, ale luty wyglądają na fabryczne
Dodatkowo:
- rozwalona cewka, która zresztą już była wylutowywana i pady przy tym odeszły
- TR4 podobnie jak cewka nie ma już padów
- ROM zastąpiony EPROMem, niechlujnie przelutowane zworki z H na N, piny 27 i 28 zwarte, czyli zakładam, że to 32KB, w którym A14 ktoś ustawił w stan wysoki
- C46 zastąpiony nowym kondensatorem (nieosiowym) 1uF
- oba złącza klawiatury potraktowane lutownicą (przetopione) - widać coś nie kontaktowało i zostało "naprawione"
Ktoś widzi w powyższych zmianach jakąś koncepcję, czy raczej dostałem sprzęt, który próbowano połatać tym co w ręce wpadło? Jakieś dobre rady? Chciałbym doprowadzić do stanu możliwie fabrycznego. Mam już rdzeń do cewki, garść rezystorów, kilka 1N4148, BAT85, 5V1. Niestety nie dostałem druta nawojowego - będę musiał zamówić, narażając tych biednych kurierów ...
-
Prosimy o fotkę pacjenta.
-
Okiem prawdziwego eksperta powiem tak :
Panie ! Kto to tak panu s..... ?!
-
Poniżej zdjęcia problematycznych miejsc - robione komórką, więc jakość jest jaka jest.
-
Eee, nie ma tragedii.
Da się połatać.
-
Dlatego nie panikuję :)
Może inaczej zadam pytanie: czy wprowadzone zmiany w przetwornicy to jakaś forma jej usprawnienia, czy raczej należy wszystkie zmiany wywalić i wrócić do stanu widocznego na schemacie (https://spectrumforeveryone.com/wp-content/uploads/2017/08/ZXSpectrumIssue3-Schematics.gif)? Ogólnie wygląda mi to na jakieś próby zrobienia przetwornicy z wersji 3B/4 płyty.
-
Ja bym spróbował uruchomić tak jak jest teraz na płycie.
Jeśli chodzi o schematy przetwornic dla płyt Issue 3-3B, to było kilka modyfikacji.
Trudno powiedzieć, która z modyfikacji jest najlepsza, bo wymusza to dynamika pracy przetwornicy na danej płycie.
Czyli w skrócie, co płyta, to inaczej pracuje przetwornica i innych fix-ów potrzebuje.
-
Czyli wymienić cewkę i ... ognia? ;)
A co z D15? Nie powinno jej jednak być?
-
Przy uruchamianiu przydało by się monitorować napięcie -5V, które jest newralgiczne dla dolnych pamięci.
Diodę zostawił bym tak, jak jest.
Jeśli nie pojawi się napięcie -5V i 12V, to znaczy, ze przetwornica nie wystartowała i jest problem.
Tranzystor TR4 jest tu newralgicznym punktem.
-
Nie po to zdobyłem taką fajną płytę, żeby ją od razu podłączać do zasilania ;)
Zresztą miała być niesprawna, więc nie mam powodu, żeby w to nie wierzyć. Na razie przygotowałem pole operacyjne. Czekam na kondensatory, a w między czasie niech ktoś podpowie co zrobić z brakiem pól lutowniczych pod TR4.
Czy powinienem dodać zmiany tak jak poniżej:
(http://blog.retroleum.co.uk/wp-content/uploads/2014/05/zxspectrum_rom_mods.jpg)
-
Brak przelotek można połatać np. kynarem. U Ciebie tragedii nie ma, jeśli porównasz z moim Timexem:
https://www.speccy.pl/forum/index.php?topic=2803.msg43129#msg43129
Jaki tranzystor masz w miejscu TR4? Na bank to nie jest ZTX650.
Co do modyfinakcji PROM -> EPROM pomyśl nad czymś takim:
https://www.speccy.pl/forum/index.php?topic=3293.msg48617#msg48617. Projekt mogę udostępnić na OSHPark, płytki kosztują grosze, a chyba ktoś z forum ma ich większą ilość.
-
... pół wiaderka :) Podeślij adres to Ci wyślę parę sztuk i dorzucę parę przelotek (będzie solidniej) :P
-
@Klaud: Rozwiązanie genialne. Nie ukrywam, że planowałem raczej coś widocznego na Twoich pierwszych zdjęciach, czyli trzy piny bezpośrednio na płycie, ale z płytką wygląda solidniej :)
@PABB: Już piszę na priv :)
-
No wreszcie udało mi się trochę ruszyć z tematem. Wymieniłem kondensatory, przewinąłem cewkę na nowy rdzeń. Przywróciłem przetwornicę do wersji 3, wstawiłem ZTX650 i z bijącym sercem włączyłem zasilanie :)
Pewnie to szczęście początkującego, ale nic nie wybuchło, a przetwornica zagrała. Na dolnym ramie mam +5, -4.8, +12.1. Nie mam jeszcze ULA na pokładzie, a że teraz brakuje w sklepach tego asortymentu, więc mam pewne obiekcje przed przekładaniem sprawnej sztuki z jednego z niewielu moich ZX'ów :) Czy coś jeszcze mogę sprawdzić przed przekładką, żeby nie uszkodzić układu?
-
W sumie nic nie sprawdzisz, bo Z80 nie dostaje sygnału zegarowego, który jest generowany przez ULA'e. Ja bym tam przełożył, skoro napięcia w normie i nic z dymem nie poszło.
Cewkę przewijałeś na nowy rdzeń, czy kleiłeś starą?
-
Szkoda, że wcześniej nie wiedziałem iż rdzeń wystarczy skleić :) Wymieniłem wszystko, wykorzystując jedynie podstawkę, czyli usunąłem z niej resztki rdzenia, wkleiłem nowy, nawinąłem nowy drut.
-
Odpaliłem z ULĄ. Na ekranie 4 pionowe pasy: 2 białe i 2 czarne. Już szukać 4116?
-
Wypalić w EPROM dowolny ROM diagnostyczny i sprawdzić co dzieje się.
Można macać pamięci, czy któraś z kości nie grzeje sie, ale to loteria.
-
Niestety mam tylko 27C256, wsad i dużo dobrych chęci, więc w ten wieczór diagnostyka może się nie udać (no chyba, że uda się tymi chęciami wsad jakoś wepchnąć ;)). Biorąc zaś pod uwagę obecną sytuację w kraju i na świecie, może też nie udać się w następny :)
PS: Ktoś z Warszawy chciałby wypalić EPROM? Położę pod drzwiami razem z jakimś środkiem dezynfekującym ;)
-
Taki EPROM Ci podejdzie, wgrywasz wsad w górną połówkę tej pamięci 27C256 i wio ;)
-
CPU jest sprawny?
-
Nie wiem. W podstawkach mam tylko ROM i ULA. Zanim wylutuję CPU, wolałbym się jakoś upewnić, że jest taka potrzeba.
-
Jak już będziesz wstawiał EPROM (a wcześniej zasadzisz konwerter) - to w jedną połówkę wgraj standardowy wsad a w drugą diagnostyczny - będziesz mógł przełączać zworką.
Dodatkowo - sprawdź jeszcze poprawne obsadzenie tych kostek, które są w podstawkach.
Sprawdzałem swoje zapiski i we wszystkich przypadkach uszkodzonego procesora na ekranie miałem (z mniejszymi czy większymi artefaktami) 8 pionowych pasów; natomiast 4 pasy (2 czarne, 2 białe) pojawiły mi się raz - przy uszkodzonej kostce ROM.
-
O! To już jakiś trop. ROM nie jest oryginalny, więc właściwie nie wiem, co w nim siedzi. Czyli mogę wsadzić EPROM do 128k (ten który mi wypaliłeś) i tylko zworką wybrać fragment dla 48k (tam chyba siedzi w jednej połówce normalny ROM 48k)?
-
Jak wyjmiesz kostkę ROMu to co masz na ekranie?
-
Bez ROM też są 4 pasy. Z ROM potrafi po chwili jeszcze bzyknąć z głośnika i border zmienia kolor np. na czerwony.
-
maciekb - czy przerobiłeś już płytę do obsługi EPROM? Jeżeli tak - możesz zrobić zdjęcie umieszczenia na płytce oraz podłączenia GND/+5V?
-
5V biorę z nogi TR5, a GND z nogi R54. Na zdjęciu słabo widać, bo przeszedłem kynarem przez przelotki i dolutowałem od spodu. Na nodze 27 ROM mam 5V lub GND w zależności od ustawienia zworki.
Poniżej zdjęcia (proszę się nie śmiać z moich umiejętności lutowniczych ;)).
-
Trochę czasu minęło, koronawirus nie ustąpił, więc wróciłem do płyty. Jeśli jeszcze kogoś to interesuje, opiszę po kolei co robiłem.
1. Poszedłem na łatwiznę, czyli zamiast męczyć się samemu w analizy, postanowiłem poradzić się kogoś, kto się zna, więc obgadałem na priv sprawę z PABBem :), On zaś przekazał sprawę dalej i po facebookowych konsultacjach wyszło, że CPU może działać, tylko coś zakłóca pracę magistrali adresowej lub danych, w związku z czym następuje skok do procedury odczytu/zapisu w ROM - stąd latające paski na borderze i popiskiwania (ta diagnoza okazała się niestety błędna, ale o tym później)
2. W związku z tym, że przetwornica była wcześniej rozdłubana, stawiałem na problem z RAM. Nie ukrywam też, że trochę przerażała mnie konieczność wylutowania CPU - tyle się naczytałem o tych rozpadających się w rękach płytach ;) Ewentualne wylutowywanie CPU zostawiłem więc na koniec, a zacząć chciałem od RAM. Założyłem, że zakłócać pracę magistrali mogła dowolna rzecz do niej podłączona, a że jedna z kości górnego RAM grzała się wyraźnie mocniej niż inne, więc zacząłem od jej wylutowania. Było z tym trochę zabawy, gdyż cały górny RAM miał nogi powywijane na zewnątrz, więc trzymał się dzielnie. Wyprucie kości nic nie zmieniło. Zniechęciłem się i tu nastąpiła przerwa :)
3. Po jakimś czasie wróciłem do tematu. W związku z tym, że w między czasie postanowiłem sobie z tej płyty zrobić wersję testową, czyli opodstawkować ją, usunąłem resztę górnego RAMu (trochę się tu nakląłem, ale żadna przelotka nie została zmaltretowana). Problem nie ustąpił.
4. Wyciągnąłem dolny RAM - tu już było gorzej z przelotkami, gdyż wcześniej był chyba wymieniany i pola lutownicze trochę zmęczone, ale przynajmniej nogi nie były wywijane. To również nie rozwiązało problemu, czyli ROM nadal się nie uruchamiał.
5. Wreszcie zabrałem się za CPU i to był strzał w 10. Niestety Zilog odszedł do krainy szczęśliwych procesorów i tylko udawał, że pracuje.
6. Wstawiłem pod wszystko co wylutowałem podstawki. Cały dolny RAM okazał się sprawny (a przede wszystkim przeżył moje działania), z górnego jedna kość okazała się wadliwa i to jest właśnie ta mocno się grzejąca.
7. Kiedyś chciałem być taki super-retro i swego czasu zanabyłem drogą kupna dwa Zilogi. Obecnie tylko się wk... gdy próbowałem odpalić Dandanatora. Na szczęście z Zilogami kupiłem też NEC'i, więc szybko wymieniłem CPU i wreszcie mogę testować RAM na dwóch różnych ROMach diagnostycznych - wewnętrznym (Retroleum) i z Dandanatora :)
W ten to sposób zepsuta płyta ze znanego portalu ogłoszeniowego stała się moją ulubioną. Nie mogę się już doczekać, gdy odpalę na niej coś więcej niż ROMy diagnostyczne ;)
PS: Szczególne podziękowania dla PABBa za wszystkie konsultacje, Dandanatora, ROM, złącza klawiatury itp itd :-)
PS2: Gdyby komuś walała się luźna kostka górnego RAM, np. TMS4532 (takie teraz mam), to chętnie odkupię.
-
TMS4532 - L3 czy L4?
Osobiście wsadziłbym 4164 i nie bawił się połówkowe układy.
-
L3, a z 4164 oczywiście masz rację. Czy te aliexpressowe to się obecnie do czegoś nadają? Zamawiał ktoś ostatnio i jakiś procent był sprawny?
-
Za kilka złotych leżą na AlleDrogo, więc po co kupować na Ali.
-
Ja niedawno kupowałem na Ali 4164 i tak statystycznie na każde 10 sztuk mniej-więcej 2 szt. były uszkodzone.
-
... kupiłem na Ali 80 sztuk do wymiany w większej partii płyt od znajomego (niezły był maraton) - 5 sztuk do wyrzucenia na starcie (biorąc pod uwagę cenę - dramatu nie ma).
Jednak jak zauważył Klaud - skoro są dostępne w kraju (a nie potrzebujesz ich w ilościach hurtowych) to trzeba z tego korzystać :P
BTW - są teżw Nikompie i TVSAT w bardzo podobnych do Allegro cenach.
-
Zamówiłem w Polsce, czekam, z niecierpliwości naprawiam wszystko co mi wpadnie w ręce ;)
-
z niecierpliwości naprawiam wszystko co mi wpadnie w ręce ;)
Nie chcialbys wpasc do mnie na pare dni ?
-
Zależy co masz ciekawego do naprawy. W desperacji wziąłem się już nawet za blender żony ;)
-
Obiecuje, ze u mnie nie popadniesz w desperacje :)
-
@maciekb, czy samochody też naprawiasz ? jeśli tak to bym podjechał swoim ;)
-
@sajmosia: Dawaj adres na priv, już się pakuję ;)
@damik: Niestety po kilku wizytach u mechaników, stwierdziłem że to nie na moje nerwy. Wiec: tak, samochody też naprawiam :)
-
@maciekb spoko, juz wysylam, tylko daj znac na ile przyjezdzasz, bo jak na dluzej, to moze od razu zalatwie Ci robote jako elektryk za £500 dniowki, albo nocki, jak wolisz :)
-
I miałbym te skrzynki elektryczne montować, czy inne piece? Na co mi to? Mam 500+ ;)
-
Dziś przyszły pamięci, w związku z czym należy się pewne podsumowanie, gdyż właściwie naprawa płyty się zakończyła. Poniżej zdjęcie. Jak być może widać, wróciłem jednak do Zilog'a, gdyż taki był oryginalnie :) NEC'a założyłem, ze względu na podejrzenia odnośnie nie działania M1 (nie startowało mi DivIDE), a np. Dandanator działał dziwnie. Z NEC'iem niby trochę się to uspokoiło i nawet DivIDE się z raz odpalił, ale problem stanowiły po prostu tlenki na złączu krawędziowym - po przetarciu papierem ściernym wszystko działa poprawnie.
Przeprowadzone prace:
- odbudowa cewki - wymiana rdzenia, nawinięcie
- video mod na kondensatorze
- wymiana elektrolitów
- przywrócenie stanu przetwornicy do wersji fabrycznej issue 3
- wymiana TR4, naprawa uszkodzonych ścieżek, odbudowa przelotek kynarem
- dodanie obsługi podwójnego ROM'u
- wymiana EPROM na EEPROM z DiagROM'em
- wstawienie podstawek pod dolny i górny RAM
- wymiana CPU
- wymiana górnego RAM
- wymiana złącz klawiatury
Teraz zostało odnowienie dla niego obudowy. Postaram się zebrać wszystkie wydatki i zrobić na ten temat oddzielny wątek, na wypadek gdyby ktoś kiedyś wpadł na szalony pomysł ratowania ZX Spectrum ze złomu :)
-
Rozumiem że już działa idealnie, przechodzi wszystkie testy i jesteś zadowolony? ;)
Jeśli mógłbym dodać coś z własnego doświadczenia...
Procesor NEC był prawdopodobnie w technologii NMOS a ten Zilog jest pewnie CMOS jak mi się zdaje?
Na procesorach CMOS Zilog'a zwykle były u mnie na wielu Speccy problemy ze stabilnością, głównie objawiało się to problemami DivMMC jak i innymi urządzeniami peryferyjnymi. Przy czym DivIDE zwykle działało poprawnie.
Czy te układy TTL na płycie były oryginalnie firmy Motorola?
Z układami TTL innymi niż Texas Instrumens zwykle bywały problemy na tych płytach.
Warto też dokleić niewielki radiator do ULA, ja zwykle daje 2 sztuki tych większych z zestawu do RaspberryPi.
Załącz program testujący pamięć zapętlony w kółko przez cały dzień, jeśli po kilku godzinach pracy w obudowie nie będzie błędów to można będzie uznać to za sukces ;)
-
Według mnie działa ok, tzn. wczoraj parę godzin znosił dzielnie test pamięci, a potem parę godzin bujał butelką w demku Lyra2 ;) Problemów nie stwierdziłem.
Na płycie, przed moją działalnością, ruszany był tylko dolny RAM i ROM. Ja wymieniłem CPU i górny RAM, więc wszystkie pozostałe układy są wlutowane fabrycznie.
Radiator na ULA jakiś zorganizuję, chociaż zastanawiam się raczej na wstawieniem czegoś impulsowego zamiast 7805, bo największy grzejnik jest jednak z radiatora stabilizatora.
-
Kondensatory osiowe miałeś czy zamawiałeś gdzieś?
-
Radiator na ULA jakiś zorganizuję, chociaż zastanawiam się raczej na wstawieniem czegoś impulsowego zamiast 7805, bo największy grzejnik jest jednak z radiatora stabilizatora.
Tylko słabej jakości przetwornice mogą mieć wpływ na jakość generowanego obrazu.
Tutaj warto zainwestować w sprawdzone elementy.
-
@Adix: zamawiałem
@damik: czy są jakieś sprawdzone, nie pogarszające i tak już średniej jakości obrazu? Traco? Murata?
-
... sam przetestowałem chyba z 10 różnych wersji/modeli. Zarówno tych "markowych" jak i tanich urządzeń z Aliexpress. Na razie nie udało mi się zauważyć zauważalnej różnicy pomiędzy nimi ( wsadzenie dowolnej przetwornicy DC/DC nie wpływało na jakość generowanego obrazu czy ogólne funkcjonowanie komputera).
Co do trwałości - żaden jeszcze nie wyzionął ducha :)
Największa korzyść - przyjemny chłodek w środku (a brak gorącego radiatora baaaardzo korzystnie wpływa trwałość taśm od membrany).