ZX Spectrum 16k Objaw uszkodzonej ULA?

[Jamik]

Witam.
Od kilku dni jestem (chyba) szczęśliwym posiadaczem ZX Spectrum 16k. Wnętrze bardzo ciekawe. Wszystkie kostki na podstawkach (poza IC3, IC4 i IC14, żadnych modyfikacji, nawet pająk z Z80 (a właściwie NEC D780C-1) zdjęty. Wiem, ze zdjęty, bo są ślady w miejscu gdzie był przylutowany. Od nóżki 4 procesora idzie kawałek kabelka. Drugi kawałek tego samego kabelka tkwi jeszcze na ścieżce masy. Przetwornica (chyba) po naprawie. Jeszcze parę ciekawostek jest, ale ja nie o tym.
Na początku były pionowe pasy. Wszystko wskazywało na ROM. Wyjąłem z podstawki, przeczyściłem, ruszyło. Ramka jest biała, niestety obraz jest żółty i brakuje części pikseli. Krótka analiza pamięci obrazu wykazała problem z IC9.
Wymieniłem.
Żadnej zmiany. Nie pomogła też zamiana innych kości miejscami z "uszkodzoną". Ciągle to samo, więc nie pamięć jest problemem. Sprawdziłem połączenia, napięcia, całą linie adresową, nic. Czy padnięta jest ULA (6C001E-6), czy jeszcze coś mam posprawdzać? Puki nie pokonam tego problemu nie mam co ruszać dalej, bo cała praca może być nic nie warta.
Pozdrawiam wszystkich.

[Maryjan]

Jak bardzo nagrzewa się ULA ?
Ta wersja tego układu dosyć często przegrzewała się, powodując podobne objawy.
Spróbuj schłodzić układ i sprawdzić, czy coś się zmieni.
Do schłodzenia można użyć sprężonego powietrza w spray-u, odwracając go "do góry nogami".
Tylko trzeba uważać, bo w sprzedaży są preparaty "powietrzopodobne" które potrafią palić się jak butan.

[KWF]

Poprosimy zdjęcie płyty pacjenta.

[damik]

Od biedy można nawet użyć gazu propan-butan do zapalniczek do schładzania, tylko trzeba być ostrożnym z ogniem, bo to bardzo łatwopalne... no i robić to w warunkach bardzo dobrej wentylacji.

Najprościej podstawić inną ULA na chwilę, jeśli oczywiście masz z czego.
Zawsze jednak można kupić zamiennik ULA jeśli nie zdobędziesz oryginalnego układu.

[Jamik]

W chwili obecnej nie dysponuję sprężonym powietrzem. Co najwyżej mógłbym potrzymać ULA w zamrażalniku  . Poza tą płytą mam tylko ZX Spectrum + z ULA 6C001E-7, tylko nie wiem, czy ryzykować. Ta płyta z 16-tki jakaś taka... niestabilna jest. Czasem sypie po ekranie zakłóceniami, raz mi zrobił kolorową szachownicę na ekranie... ULA się nie grzeje jakoś nadzwyczajnie.
I zamówione zdjęcie pacjenta. Mogę dać zbliżenia, jeśli coś jest interesujące.

[damik]

Ok, to w takim razie odwrotnie, wstaw do tego sprawnego Speccy tę ULA  z wersji 16K podejrzaną o niesprawność .
Nie powinieneś nic w ten sposób popsuć, a będziesz miał wiedzę czy tamta ULA jest sprawna.

[KWF]

ULA -6 w tej wersji płyty nie była montowana fabrycznie, ktoś kiedyś ją podmienił. Ponad to, ta płyta wygląda mi na tzw. Issue 1.5.

Poza tym, pomimo że jest ULA -6 nadal brakuje "spider mod'a".

Poza tym, dolny RAM jest z układów TI o czasie dostępu 150ns, poza IC6, który jest NECa. O jakim czasie dostępu jest ten IC6?

[trojacek]

Jednak występowała w Issue 2 (i nie wymaga pajączka):
https://spectrumforeveryone.com/technical/zx-spectrum-ula-types/

[KWF]

Ech "First mainstream revision of the 6C ULA type, this is to be found in late Issue 2 PCB’s". A pacjent jest odrobinę starszy. Na płycie jest dodatkowy rezystor pod potencjometrami, a był on tylko we wczesnych wersjach Issue 2.

Każda ULA wymaga pajączka w płytach Issue 2. Od Issue 3, na płycie jest dodatkowy tranzystor oznaczony TR6 i dopiero od tej wersji płyty nie jest wymagany "spiderek".

[Maryjan]

To jakaś fajna wczesna wersja.
Ale jak widać, już modyfikowana.
Nie ma też fix-ów w przetwornicy.
I te okrągłe kondensatory odsprzęgające.

[Jamik]

To ciekawostka mi się trafiła z tą płytą. Ten NEC to D416C-3. Zgodnie z dokumentacją 150ns Płyta ma nadruk SRC095 ale wytrawione SRC092, jeśli to coś znaczy.
Jutro spróbuję zrobić przeszczep ULA do mojego plusa.
Myślałem, że w ISSUE 2 zawsze był wymagany pajączek, albo kombinacja dioda+opornik? Tak jest w instrukcji serwisowej.

[KWF]

Myślałem, że w ISSUE 2 zawsze był wymagany pajączek, albo kombinacja dioda+opornik? Tak jest w instrukcji serwisowej.

I nie mylisz się.

[Jamik]

A czy brak tej modyfikacji - pajączka, albo brak wymiany D14 na kondensator i R24 na 1k (bo u mnie dalej dioda) może skutkować czymś w moim stylu?
To pod potencjometrami to jakiś kondensator jest.

[KWF]

Nie powinno.

D14 i R24 odpowiadają za zegar CPU a pajączek "łagodzi" agresywne contention, które siało po portach, po których nie powinno.

U Ciebie szukałbym przyczyny w pamięciach. A napięcia masz dobre na dolnym RAMie?

Możesz zacząć żonglować kostkami RAM, NECa z IC6 przekładać po kolei w inne miejsce i zobaczyć, czy nie będziesz miał zmiany na ekranie.

[Jamik]

Napięcia mieściły się w (dolnym) zakresie tolerowanym. Pamięciami już trochę poskakałem, ale NEC-a nie ruszałem. Spróbuję. I może podłączę płytę na zasilaczu laboratoryjnym, bo ten który do tej pory używałem to wtyczkowy impulsowy (z oryginałów mam tylko zasilacz do Timexa).
Zidentyfikowałem ten kondensator pod potencjometrami. To C54 który normalnie powinien być przy głośniczku. Ciekawe dlaczego jest tam. Za to brakuje w płycie współpracującego z nim R57. I wygląda, że nigdy go nie było. Na schemacie jest jak byk. Ciekawa sprawa.
No nic. Powalczę z tym jutro. Dziękuję wszystkim za rady. Po testach dam znać jakie efekty.