dziwny obraz, urwana taśma, piszcząca cewka, t4 uszkodzony?

[jra]

Witam szanownych użytkowników starego zx spectruma.
Niedawno kupiłem spectrum zx81, po podłączeniu strasznie piszczała cewka oraz grzał się tranzystor t4. Po jakimś czasie cewka przestała piszczeć ale tranzystor t4 nagrzewał się już po około 20 sekund tak że nie można go było dotknąć i trochę zaczęło śmierdzieć. Po wyłączeniu spektrusia i ostygnięciu oraz po następnym włączeniu do prądu już t4 się nie grzał.
Podłączyłem spektrusia pod tv lcd 32 cale i obraz się znalazł ale jest on strasznie dziwny, kolorowe kwadraty, które znikają i się pojawiają co jest uchwycone na dwóch fotografiach.
Zasilacz oryginalny, stabilizator daje 5,01 volta. Narazie nie sprawdzałem innych napięć na cewce bo chyba uszkodził się tranzystor t4 a może i t5. Dodatkowo taśma od klawiatury jest urwana.

Jak myślicie, czy wystarczy wymiana tylko tranzystora i wszystko wróci do normy?

[Maryjan]

Najlepiej załączyć zdjęcia wnętrza tego komputerka.
Miejsca, w którym nastąpiła awaria.

Sama wymiana tranzystora może nie załatwić sprawy, gdyż jego uszkodzenie, może być skutkiem a nie przyczyną awarii.

Wskaż proszę ten tranzystor i cewkę na płycie (dołączone zdjęcie ZX 81), bo ja nie mogę ich zlokalizować.

Czy aby nie jest to ZX Spectrum 48k ?

[jra]

Przepraszam was koledzy, nieświadomie zamieściłem wątek w złym temacie. Jest to ZX Spectrum prawdopodobnie jak kolego piszesz. 48k
Jutro zamieszczę zdjęcia tego modelu od środka.

[jra]

Witam ponownie, dodaję zdjęcia oraz film którym objąłem całą płytę główną.

https://youtu.be/aCcbsF4UhGg

[KWF]

Płyta wygląda nieźle, wyjmij ze zlaczek klawiatury resztki taśmy od membrany. Woltomierz w rękę i sprawdź poziom wszystkich 3 napięć (+5, -5 i 12V). Najłatwiej zrobić to na dowolnej kostce dolnego RAMu (układy IC6 do IC13). Linie zasilające są na rogach tych scalaków.

Na moje oko TR4 działa, ponieważ nie masz obraz w kolorach. Stawiam na dolny RAM. Sprawdź czy których kość nie grzeje się zbytnio.

Schemat znajdziesz tu:

[Maryjan]

Podstawowa sprawa, to taka, czy kol. "jra" ma podstawy posługiwania się lutownicą oraz minimalne zaplecze techniczne.
Poza tym, jak "padły" pamięci, to też łatwo się ich nie dostanie.

Płyta wygląda ładnie, mało "grzebana". Z tego co zaobserwowałem, to tylko procesor był zmieniany lub wyciągany na podstawkę.

Jak T4 był gorący, to na 99% jest uszkodzony. Jedna z przyczyn, to wyschnięte kondensatory elektrolityczne w przetwornicy.

[jra]

Przedstawiam filmiki z pomiarów.
Pierwszy film pomiar napięcia na stabilizatorze oraz tranzystorze t4, t5
1. https://youtu.be/K6LUDp69P0E
Pomiar napięcia na kościach pamięci
2. https://youtu.be/rzMvbY8ouNE

Opis pomiaru na kościach pamięci
nr 1 vbb zamiast -5 v pokazuje 125 mV czyli brak napięcia.
nr 8 vdd zamiast +12 pokazuje 10,34 V
nr 9 vcc jest +5 volt tak jak powinno być

Zasilacz oryginalny ZX Spectrum bez obciążenia daje 13,4 Volt

Jeszcze raz opiszę iż po podłączeniu pierwszy raz zx spectrum strasznie świergotała przetwornica. Potem przestała i zaczął strasznie grzać się t4, był tak gorący iż czuć było nawet jego zapach. Następnie zapewnie się spalił gdyż jest cały czas chłodny.

Pamięci wszystkie są chłodne

Procesor był wyciągany na podstawkę i dlatego widać ślady lutu.
Ula się trochę grzeje ale nie za bardzo.
Nic więcej nie było grzebane, był jeszcze jakiś mod na modulatorze zrobiony ale tak że ledwo się trzymał i po rozkręceniu kabelek odpadł

Sam narazie nic nie grzebałem oprócz pomiarów, sprzętu trochę mam, miernik mastertech ms8268, urządzenie do pomiaru esr kondensatorów, tranzystorów itp, microskop usb , stacja bga WEP 853AAA i trochę innych rzeczy więc minimalne zaplecze jest jak najbardziej.

Szukać zamienników tranzystorów? jak myślicie?
T4 raczej padł.

Dzięki także za schemat

[Maryjan]

"Świergot" z przetwornicy był spowodowany niewłaściwym jej startem, który mogły spowodować wyschnięte elektrolity.
Ja bym wymienił też znajdujące się tam kondensatory elektrolityczne.
Jak zamiast -5V jest jakieś szczątkowe napięcie, to pamięci mogły przetrwać, choć niekoniecznie.

Tranzystory zastępcze dla ZTX650 to 2SD1207,2SC3328Y.

[trojacek]

Martwa przetwornica. Recap,  sprawdź cewkę, wszystkie diody w przetwornicy, co do tranzystorów to są dostępne zamienniki. Poszukaj na forum.

http://www.speccy.pl/forum/index.php?topic=496.15

[jra]

Mariansss
Dobra, więc poprawię luty na przetwornicy, wymienię kondensatory w jej obrębie oraz tranzystor t4, a podaj jeszcze zamiennik dla t5.
Rozumiem że te zamienniki co bodałęś mają takie same wyprowadzenia na nóżkach?

Trojacek, sprawdzę diody w przetwornicy tylko powiedz ty mi jak sprawdzić cewkę? Chodziło Ci o to żeby ją sprawdzić czy jest obwód? Bo nie mam sprzętu do sprawdzania cewek

thx za kolejne linki do zamienników.

[Maryjan]

Niestety, nie. Mają zamienione kolektory z bazą.
ZTX 650 E,B,C zaś 2SD1207 E,C,B. Ale da się zamontować krzyżując nogi.

Tu http://trastero.speccy.org/cosas/droy/averias/ayuda.htm jest strona z opisami tych tranzystorów i zamiennikami.

Cewkę można sprawdzić organoleptycznie. Czy jest cała i zwarta, nie rozwarstwiają się zwoje, brak jest śladów nadpalenia na zwojach i oczywiście, na ciągłość uzwojeń.
UWAGA, przy wylutowywaniu cewki i jej ponownym montażu, należy uważać, żeby nie pomylić wyprowadzeń. Uzwojenia się na niej znajdujące, mają różną długość, a co za tym idzie, parametry.

Tu http://speccy.pl/forum/index.php/topic,2236.0.html kolega Pear z forum, opisał, jak odbudować w/w cewkę od zera. 

Ja bym jeszcze dla świętego spokoju, wymienił stabilizator 78S05. Koszt nieduży.

[trojacek]

Cewkę sprawdzić najprościej omomierzem, są dwa uzwojenia, jak na schemacie.
Zamiennikiem TR4 jest np. ZXT653, nie trzeba krzyżować nóżek: http://www.tme.eu/pl/details/ztx653/tranzystory-npn-tht/diodes-incorporated/

[jra]

Dzięki szanowni koledzy za wskazówki i porady. Jak zamówię elementy i przyjdą to dam znać o postępach.

[KWF]

ZTX651 i 653 są dostępne w sprzedaży. Od biedy można wstawić 649. Za TR5 zamiast ZTX213 możesz wsadzić BC307 albo inny dowolny PNP o zbliżonych parametrach, oby tylko kolejność wyprowadzen zgadzala sie.

[trojacek]

Za TR5 wstawiam ZTX753, zero kombinowania: http://www.tme.eu/pl/details/ztx753/tranzystory-pnp-tht/diodes-incorporated/
Ale ten tranzystor rzadko pada. Nie jest on praktycznie potrzebny, można go zastąpić odpowiednio dobranym rezystorem.